ابطال رأی داوری بر مبنای «دکترین نادیده گرفتن آشکار قانون» در حقوق امریکا؛ با نگاهی به حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران

10.22034/law.2023.56063.3260

چکیده

در پذیرش حدی از نظارت قضایی بر آرای داوری در نظام‌های حقوقی و اسناد بین‌المللی اتفاق نظر وجود دارد. جهات اصلی و مورد اتفاق نظارت قضایی بر آرای داوری شامل انسجام آیینی، صلاحیتی و ملاحظات نظم عمومی ‌است. با این حال، بعضی نظام‌های حقوقی نحوۀ اعمال قانون حاکم بر اختلاف را با هدف جلوگیری از اشتباهات فاحش قانونی از سوی داور مورد نظارت قرار می‌دهند. چنین نظارتی به علت ارتباط با جنبۀ ماهوی رأی داور محل اختلاف بوده، دیدگاه‌های متفاوتی دربارۀ آن وجود دارد. دکترین نادیده گرفتن آشکار قانون در حقوق امریکا با قیود و معیارهایی خاص، نظارتی استثنایی و فوق‌العاده را بر آرای داوری از منظر رعایت و اعمال صحیح قانون حاکم، اعمال می‌کند. در این پژوهش با بررسی مفهوم، معیار و ارزیابی‌ سودمندیِ این دکترین، به‌نظر می‌رسد اعمال یک نظارت حداقلی با معیار‌های مشخص و مضیق بر نحوۀ اعمال قانون حاکم از سوی داور می‌تواند پیش‌بینی‌پذیری و قانون‌مداری را در داوری افزایش دهد و در عین حال، نهایی بودن رأی داور و مداخلۀ حداقلی دادگاه‌ها را نیز حفظ کند. دکترین یادشده و معیار‌های اعمال آن در حقوق امریکا می‌تواند در تفسیر یا اصلاح مقررات داوری ایران در زمینۀ اعمال چنین نظارتی و به‌طور ویژه بند اول مادۀ 489 ق.آ.د.م مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف) فارسی

    - کتاب‌ها

    1. امامی، سید حسن (1371). حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه.
    2. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1397). ترمینولوژی حقوقی، تهران: گنج دانش.
    3. جنیدی، لعیا (1395). اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی، تهران: شهردانش.
    4. حدادی، مهدی (1400). داوری بین المللی در نظام حقوقی ایران، تهران: مجد.
    5. خدابخشی، عبدالله (1400). حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویۀ قضایی، تهران: شرکت سهامی‌انتشار.
    6. شمس، عبدالله (1396). آیین دادرسی مدنی (دورۀ پیشرفته)، تهران: دراک.
    7. شیروی، عبدالحسین (1392). داوری تجاری بین‌المللی، تهران: سمت.
    8. فضلی، حسن (1400). تحلیل آیین دادرسی و جهات ابطال رأی داوری، تهران: انتشارات دادگستری استان تهران.

    - مقالات

    1. منصوری، عباس و امینی، عیسی (1400). محدودة نظارت دادگاه بر رأی داوری داخلی از حیث رعایت قوانین موجد حق با تکیه بر رویة قضایی. پژوهش حقوق خصوصی، 10 (36). ص 147-123.  Doi: 10.22054/jplr.2019.43299.2230
    2. غمامی، مجید (1401). جستاری تطبیقی در اوصاف نظام دادرسی مطلوب. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 13 (27). ص 170-149. Doi: 10.22034/law.2021.46656.2929

    ب) منابع انگلیسی

    -books

    • Park, William W. (2006). Arbitration of International Business Disputes, New York: Oxford University Press.
    • Rowley QC, J William (2019). The Guide to Challenging and Enforcing Arbitration Awards, London: Law Business Research Ltd.
    • Wiliński, Piotr, (2019). Excess of Powers in International Commercial Arbitration, The Hague: Eleven International Publishing.

    - Articles

    • Aragaki, Hiro N. (2009). The Mess of Manifest Disregard, The Yale Law Journal, 191(1).
    • Brown, Matthew J. (2013). Final Awards Reconceptualized: A Proposal to Resolve the Hall Street Circuit Split, Pepperdine Dispute Resolution Law Journal, 13.
    • Burch, Thomas V. (2010). Manifest Disregard and the Imperfect Procedural Justice of Arbitration, Kansas Law Review, 59.
    • Chen, Annie (2008). The Doctrine of Manifest Disregard of the Law after Hall Street: Implications for Judicial Review of International Arbitrations in U.S. Courts, Fordham International Law Journal, 32 (6).
    • Cole, Sarah Rudolph (2016). Curbing the Runaway Arbitrator in Commercial Arbitration: Making Exceeding the Powers Count, Ohio State Public Law, 344.
    • Drahozal, Christopher R. & Ware, Stephen J. (2010). Why do Businesses Use (or not Use) Arbitration Clauses?, Ohio State Journal on Dispute Resolution, 25(2).
    • Drahozal, Christopher R. (2007). Codifying Manifest Disregard, Nevada Law Journal, 8.
    • Graff, David (2008). The Helmsley Case: An Illustration of the Confused State of the Law Surrounding the Manifest Disregard of Law Doctrine as Applied to Arbitration, Touro law review,
    • Gross, Jill I. (2099). Hall Street Blues: The Uncertain Future of Manifest Disregard, Securities Regulation Law Journal 37(3).
    • Gurian, Nico (2017). Rethinking Judicial Review of Arbitration, Columbia Journal of Law and Social Problems, 50.
    • Ha, Choong-Lyong (2020). The Finality of Arbitral Awards: The U.S. Practices, Journal of Arbitration Studies, 30 (3).
    • Hayford, Stephen L. (1998). Reining in the Manifest Disregard of the Law Standard: The Key to Restoring Order to the Law of Vacatur, Journal of Dispute Resolution, 1998 (2).
    • Kennedy, Kate (2007). Manifest Disregard in Arbitration Awards: A Manifestation of Appeals versus a Disregard for Just Resolutions, Journal of Law and Policy, 16.
    • Larson, Caroline (2018). Substantive Fairness in International Commercial Arbitration: Achievable through an Arbitral Appeals Process? Arbitration: The International Journal of Arbitration, Mediation and Dispute Management, 84 (2).
    • O’Mullan, Michael P. (1995). Seeking Consistency in Judicial Review of Securities Arbitration: An Analysis of the Manifest Disregard of the Law Standard, Fordham L. Rev., 64 (3)
    • Pivateau, Griffin Toronjo, Reconsidering Arbitration: Evaluating the Future of the Manifest Disregard Standard, Available at:

    Doi: 10.2139/ssrn.1649093.  

    • Reuben, Richard C. (2009). Personal Autonomy and Vacatur After Hall Street, Penn State Law Review, 113.
    • Rubins, Noah (2001). Manifest Disregard of the Law" and Vacatur of Arbitral Awards in the United States, American Review of International Arbitration, 12.
    • Sims, MyLinda Kay; Bales, Richard A. (2012). Much Ado About Nothing: The Future of Manifest Disregard after Hall Street, South Carolina Law Review, 62.
    • Stinson, Judith M. (2010). Why Dicta Becomes Holding and Why it Matters, Brooklyn law review, 76 (1).
    • Strickland, Henry C. (1992). The Federal Arbitration Act's Interstate Commerce Requirement: What's Left for State Arbitration Law? Hofstra Law Review, 21 (2).
    • Tompkins, Jonathan J. (2018). Manifest Disregard of the Law: The Continuing Evolution of an Historically Ambiguous Vacatur Standard, Dispute Resolution International, 12 (2).
    • Ware, Stephen J. (2014). Vacating Legally-Erroneous Arbitration Awards, Yearbook on Arbitration and Mediation 56 (6).
    • Weiskopf, Nicholas R. (2007). Arbitral Injustice Rethinking the Manifest Disregard Standard for Judicial Review of Awards, The University of Louisville Law Review, 46.
    • Weston, Maureen A. (2010). The Other Avenues of Hall Street and Prospects for Judicial Review of Arbitral Awards, Lewis & Clark Law Review,