تحولات معاصر وتاثیرآن در کیفیت میراث زوجه درحقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه پیام نور

2 دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور

3 استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

ارث یکی از اسباب تملک ازنظر شریعت اسلامی وبالتبع قانون مدنی ایران شمرده شده است. میراث زوجه از ترکه زوج درفقه امامیه، واجد ویژگی خاصی است. این ویژگی محصول تبعیت پیروان مذهب امامیه از روایات منتسب به امامان معصوم (ع) خود می‌باشد. براین اساس، زوجه به میزان حصه خود ازتمامی اموال وترکه زوج، سهم نبرده ومتمتع نمی‌گردد. اهم تعلیل محرومیت زوجه از ارث عقار واموال غیر منقول این چنین بیان شده که ممکن است زوجه پس از تحصیل سهم الارث خود از اراضی، ازدواج مجدد نموده و موجب ورود و مداخله بیگانه‌ای (زوج جدید) در بین وراث شود وسبب تضرر وراث مزبور گردد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که پاره‌ای از احکام مستند به روایات امامان معصوم برخواسته از موقعیت‌های خاص زمانی ومکانی بوده است که اینک مقتضیات زمانی موجبات جدیدی باعث شده که براساس آن زوجه خواهدتوانست ازتمامی ماترک زوج ارث ببرد.

کلیدواژه‌ها


  1. مطهری، مرتضی (1395)، ده گفتار، قم، انتشارات صدرا.
  2. مطهری، مرتضی (1364)،  اسلام ونیازهای زمان،ج1، تهران، نشرصدرا.
  3. موسوی خمینی، روح الله، صحیفه نور، ج 21، چاپ دوم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

ب) منابع عربی

  1. 4.      قرآن کریم،
  2. جبعی، عاملی (شهیدثانی) زین‌الدین بن علی (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، چاپ اول، قم، موسسه المعارف الاسلامیه.
  3. حرعاملی،محمدبن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة‌، ج26، چاپ اول، ج29، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام.
  4. سبزواری، محمد باقر (1423ق)، کفایه الاحکام، چاپ اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  5. شمس‌الدین، محمدمهدی (1412ق)، فی‌الاجتماع السیاسی‌الإسلامی، چاپ اول، بیروت، المؤسسة الدولیه.
  6. صدر، سیدمحمدباقر (بی‌تا)، الاجتهاد والحیاة (الاتجاهات المستقبلة‌ لحرکة‌ الاجتهاد)، چاپ اول، قم، مرکزالغدیر.
  7. نجفی، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام،ج 39، چاپ هفتم، بیروت، دارالحیاء التراث العربی.

ج) مجلات

  1. جناتی، محمدابراهیم (تابستان 1374)، شرایط اجتهاد درنظام اسلامی، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره1.
  2. هاشمى شاهرودى، سید محمود (1386)، میراث زوجه از اموال غیر منقول، فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)، شماره 49.