فردین مرادخانی، دانشیار، حقوق عمومی، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان. ایران
10.22034/law.2025.66635.3474
چکیده
قانون اساسی گرایی یا مشروطیت یکی از مفاهیم مهم دانش حقوق به ویژه در حقوق اساسی است. در این خصوص این مفهوم برداشت‌های زیادی در اندیشه حقوقی شکل گرفته است. یکی از انواع این مفهوم مشروطیت پوپولیستی است که در یک دهه اخیر مورد توجه محققان حقوقی قرار گرفته است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مهم‌ترین منابع در خصوص این مفهوم و نیز مطالعه تطبیقی موضوع در کشورهای مختلف به دنبال پاسخ به این پرسش است که مشروطیت پوپولیستی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. قانون اساسی برای پوپولیست‌ها معنایی متفاوت با معنای رایج آن در نزد حقوقدانان دارد. از این رو برخی موضوعات مندرج در قوانین اساسی مانند دادرسی اساسی و انتخابات و قوه قضاییه مستقل در اندیشه پوپولیستی دگرگون می‌شوند. نگاه مشروطیت پوپولیسیتی به قانون اساسی ابزاری است. آنها با تکیه بر مفهوم مردم سعی در حذف نهادهای واسطه همچون نمایندگی دارند و با اندیشه‌های مرتبط با دموکراسی به مخالفت برمی‌خیزند. همچنین کوشش شده است که نسبت مشروطیت پوپولیستی با مفاهیم نزدیک و هم مرزی مانند مشروطیت سیاسی ومشروطیت مردمی مشخص گردد.
)