تعهد به همکاری در قراردادهای ارائۀ خدمت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه خصوصی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران .

10.22034/law.2025.62199.3395

چکیده

تعهد به همکاری ازجمله تعهدات قراردادی است که بر طبق آن، طرفین مکلف‌اند در راستای اجرای قرارداد و به جهت رسیدن به اهداف قراردادی مدنظر خود با یکدیگر همکاری نمایند. این تعهد مختص قراردادهای کالا نبوده، در قراردادهای ارائۀ خدمت نیز بر هر دو طرف قرارداد بار می‌شود. با این حال، نظر به تفاوت‌های موجود میان قراردادهای کالا و خدمات از جهت موضوع قرارداد و فرایند اجرای تعهد و همچنین نقش پررنگ دریافت‌کنندۀ خدمت در تسهیل اجرای تعهدات طرف مقابل، نگارندگان پژوهش حاضر در تلاش‌اند تا به شیوة توصیفی و تحلیلی، در کنار بررسی مفهوم و ارائة معیارهایی در خصوص شناسایی مصادیق این تعهد، به بررسی مبانی تعهد به همکاری دریافت‌کنندة خدمت بپردازند و به این پرسش پاسخ دهند که آیا جایگاه تعهد به همکاری در قراردادهای ارائة خدمت با سایر قراردادها متفاوت است؟ و اگر پاسخ مثبت است، این تفاوت چه تأثیری بر سایر قواعد حاکم بر این تعهد خواهد داشت؟ نتایج این مطالعه حاکی از آن است که در قراردادهای خدمات، اولاً به جهت ملموس نبودن موضوع قرارداد و ثانیاً به سبب طولانی بودن فرایند اجرای تعهد، جدای از لزوم همکاری طرفین قرارداد و به‌ویژه دریافت‌کنندۀ خدمت، تفاوت‌هایی در قواعد حاکم بر تعهد یادشده ازجمله ضمانت اجرای نقض آن مشاهده می‌‌شود که از این حیث، قراردادهای کالا و خدمات را متمایز می‌سازد. البته، حمایت از حقوق دریافت‌کنندة خدمت ایجاب می‌نماید که تعهد وی به همکاری ضابطه‌مند بوده، برای تشخیص مصادیق تعهد به همکاری وی به معیارهایی همچون معیار «ضرورت» توجه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف) فارسی

    - کتاب‌ها

    1. امامی، حسن (1375). حقوق مدنی. ج 1، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
    2. اندرز، داود (1393). حق حبس در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا. تهران: مجد.
    3. ساعتچی، علی و جاویدی آل سعدی، فرزاد (1397). قواعد عمومی حاکم بر قراردادهای خدمات محور. تهران: مجد.
    4. شهیدی، مهدی (1395). آثار قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
    5. شیروی، عبدالحسین (1401). حقوق قراردادها. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    6. کاتوزیان، ناصر (1378). حقوق مدنی (دوره عقود معین 1). تهران: سهامی انتشار.
    7. کاتوزیان، ناصر (1396). اعمال حقوقی. تهران: گنج دانش.
    8. محقق داماد، سید مصطفی (1398). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

    - مقالات

    1. امینی، منصور؛ عابدیان، میرحسین و شاهنوش فروشانی، محمد عبدالصالح (1395). مبانی و قلمرو حق حبس در حقوق ایران و فقه امامیه و مقایسه آن با حقوق کامن لا، فرانسه و آلمان. قضاوت، 16 (86)، 1-26.
    2. اصغری آقمشهدی، فخرالدین و ابوئی، حمیدرضا (1389). حسن نیت در اجرای قرارداد در حقوق انگلیس و ایران. مطالعات حقوق خصوصی، 40 (2)، 1-20.
    3. پارساپور، محمدباقر و عیسایی تفرشی، محمد (1388). نظریۀ عمومی حق حبس در تعهدات متقابل. حقوق تطبیقی، 0(17)، 3-22.
    4. حاجی‌پور، محمدرضا (1392). حسن نیت تکلیفی در فقه امامیه. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 4 (7)، 31-68.
    5. خورسندیان، محمدعلی و امیری، میلاد (1397). مطالعه تطبیقی تعهدات طرفین قراردادهای خدمات در حقوق ایران و اروپا. مطالعات حقوق تطبیقی، 9 (1)، 121-146.

    Doi: 10.22059/icl.2018.248359.633601

    1. رفیعی، محمدتقی و حجازی، سیدحسین (1401). عدم همکاری متعهدله در نقض قرارداد در حقوق ایران و اروپا. حقوق خصوصی، 10(39)، 39-72.

    Doi: 10.22054/iplr.2022.58197.2520

    1. شعاریان، ابراهیم (1390). تعهد به همکاری متعهدله در اجرای قرارداد. حقوق خصوصی، 8 (1)، 109-138.
    2. طالب احمدی، حبیب؛ احمدی، مسعود؛ براری چناری، یوسف (1402). بررسی مبنایی اصل حسن نیت در اجرای تعهدات قراردادی در بیع بین‌المللی کالا. تعالی حقوق، 9 (1)، 159-197.

    Doi: 10.22034/thdad.2023.528810.1776

    1. فتوحی‌راد، رضا؛ عابدی، محمّد و خدابخشی، عبدالله (1400). حق حبس در اجرای تعهدات متقابل. مطالعات حقوق خصوصی، 51 (4)، 783-805.

    Doi: 10.22059/jlq.2022.316938.1007488

    1. یوسف‌زاده، احمد؛ رستم‌زاد اصلی، سروش؛ میریان، سید ایمان (1400). بررسی تطبیقی تعهد متعهدله به همکاری در اجرای تعهد در فقه و حقوق ایران و قراردادهای تجاری بین‌المللی. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 8 (1)، 288-259.

    Doi: 10.22091/csiw.2021.4671.1633

    ب) منابع انگلیسی

    - Books

    1. Abdullah, N. (2020). Good Faith in Contractual Performance in Australia. Palgrave Macmillan.
    2. Barendrecht, M., Jansen, C., Loos, M., Pinna, A., Cascão, A. & Van Gulijk, S. (2007). Principles of European Law on Service Contract. Berne: European Law Publishers Ltd.
    3. Garner, B. A. (2009). Black’s Law Dictionary. Thomson Reuters.
    4. Kelleher, J. T., Mastin, M. J. & Robey, G. R. (2015). Common Sense Construction Law. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
    5. Von Bar, C., Clive, E. & Schulte-Nölke, H. (2008). European Contract Law, Materials for a Common Frame of Reference: Terminology, Guiding Principles, Model Rules. Munich: European Law Publishers

    - Articles

    1. Beale, H. (2008). Pre-Contractual Obligations: The General Contract Law Background. Juridica International, 14, 42-50.
    2. Burrows, J. F. (1968). Contractual Co-Operation and Implied Term. The Modern Law Review, 31, 390-407.
    3. Catterwell, R. (2023). Co-Operation and Prevention in Contract Law. Melbourne University Law Review, 47(1), 1-39.
    4. Collins, H. (1992). Implied Duty to Give Information During Performance of Contracts. The Modern Law Review, 55(4), 556-562.
    5. Farnsworth, A. (1963). Good Faith Performance. The University of Chicago Law School, 30, 666-679.
    6. Halberda, J. (2020). The Principle of Good Faith and Fair Dealing in English Contract Law. Pravovedenie, 2020 (3), 312-325.
    7. Klimas, E. (2011). General Duty to Co-Operate in Construction Contracts? An International Review. International Journal of Law in the Built Environment, 3(1), 83-99.
    8. Lawrenson, P. (2021). Duties to Warn, Advise and Provide Information: Comparative Study of the Obligations of contractors and Design professionals in French and English Law. Construction Law International, 16(4), 51-61.
    9. Mason, A. (2000). Contract, Good Faith and Equitable Standards in Fair Dealing. Law Quarterly Review, 116, 66-94.
    10. Paterson, J. (2014). Good Faith Duties in Contract Performance. Oxford University Commonwealth Law Journal, 14(2), 283-310.
    11. Pedamon, C. & Vassileva, R. (2019). The Duty to Cooperate in English and French Contract Law: One Channel, Two Distinct Views. Journal of Comparative Law, 14(1), 1-24.
    12. Rosher, P. (2020). Good Faith in Construction Contracts: Comparing French and English Contract Law Approaches. International Business Law Journal, 145(2), 145-160.
    13. Thomas, D. (2012). Contractual Obligations of Good Faith. Construction Law International, 7(3), 31-34.

    - Thesis

    1. Luzak, J.A. (2011). The Implied Duty of a Service Provider to Warn About a Risk of Construction Defects Resulting From a Contract With a Third Party, With Emphasis on Defects Resulting From Design Failures: A Case Study on the Pre-Contractual and Contractual Duty to Warn in English, German and Dutch Law and in the Draft Common Frame of Reference. Thesis, Fully Internal, Universiteit Van Amsterdam.