تغییر کاربری موزه ایاصوفیه به مسجد از منظر حقوق بین الملل

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه قم، قم، ایران

10.22034/law.2024.61038.3378

چکیده

رسانه‌های ترکیه در 24 ژوئیه 2020 پس از رأی دادگاه عالی ترکیه خبر از اقامه نماز جمعه در مسجد ایاصوفیه دادند. بناهای ثبت شده در لیست میراث جهانی، میراث مشترک بشریت هستند و جامعه بین الملل، در حفظ و نگهداری آن برای نسل‌های آینده تعهد دارد. تغییر، مرمت و یا توسعه یک بنا در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو، امری است که با شرایطی مجاز است. دولت‌ها می‌بایست اطمینان حاصل کنند اینگونه تغییرات، ارزش‌های جهانی برجسته بنای مورد نظر را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. ممکن است برخی دولت‌ها به صورت یکجانبه و بدون اطلاع و مذاکره قبلی با نهادهای مربوطه سازمان یونسکو، اقدام به ایجاد تغییر در یک بنای میراث جهانی کنند. دولت ترکیه، مطابق مصوبه دیوان عالی اداری ترکیه، موزه ایاصوفیه (هاگیا صوفیا) را به مسجد تبدیل کرد که این امر در رسانه‌ها انتقاد های بین المللی بسیاری را در پی داشت. دراین مقاله، تغییر کاربری موزه ایاصوفیه به مسجد، را هم از دیدگاه موافقین، مخالفین و قواعد بین المللی مربوطه بررسی و نیز به موضوع ارزش‌های جهانی برجسته پرداخته می‌شود. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که امکان تغییر کاربری یک بنای ثبت شده در لیست میراث جهانی در صورت عدم لطمه به ارزش‌های جهانی برجسته بنا امکان پذیر است، به دلیل اینکه نمونه‌های مشابه تغییر وجود داشته و همچنین در کنوانسیون منعی از این گونه اقدامات دیده نمی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات