معمولاً در فرایند حمل و نقل بینالمللی، شیوههای حمل و نقل مختلفی برای رساندن کالا به مقصد استفاده میشود و در چنین شرایطی بخش مهمی از حمل و نقل، از طریق دریا صورت میگیرد و کنوانسیونهای متعددی حسب نوع حمل و نقل (جادهای، ریلی، دریایی و...) در روابط حقوقی بین فرستنده و متصدی حمل حاکم است. مقررات روتردام[1] با هدف یکسانسازی قواعد حاکم بر حمل و نقلهایی که بخشی از آن حمل دریایی است، تنظیم شده است. مقررات یادشده نظام «درب تا درب» را بهمنظور حاکمیت قواعد واحد انتخاب کرده است. اشخاصی در این محدوده با درخواست یا نظارت و کنترل متصدی حمل، اجرای تعهداتی را از جانب متصدی حمل برعهده میگیرند. وضعیت حقوقی این اشخاص در مقایسه با کنوانسیونهای قبلی، به نحو متفاوتی در مقررات روتردام تبیین شده است. هر شخصی که تعهدات متصدی حمل را برعهده بگیرد «طرف مجری» است، ولی صرفاً «طرف مجری دریایی»[2] تابع مقررات روتردام بوده، مسئولیت و شرایط معافیت یکسانی با متصدی حمل دارد؛ به همین دلیل میتوان علیه طرف مجری دریایی مستقیماً و بر اساس مقررات روتردام طرح دعوی نمود، درحالی که در مورد طرف مجری چنین نیست. مهمترین وجه تمایز طرف مجری دریایی این است که چنین شخصی تعهدات متصدی حمل را در حوزۀ جغرافیایی محدودتری (بندر تا بندر) عهدهدار میشود و این تعهدات در ارتباط مستقیم با تعهدات اصلی متصدی حمل است. امکان طرح دعوی مستقیم علیه طرف مجری دریایی در مقایسه با مقررات سابق، یک پیشرفت محسوب میشود. در کنار چنین وضعیتی طرف مجری دریایی با اینکه جزء طرفین قرارداد حمل و نقل نیست، میتواند از شرایط معافیت مسئولیت متصدی حمل در قرارداد حمل منتفع شود. پژوهش حاضر تلاشی برای شناخت طرف مجری دریایی و شرایط مسئولیت و معافیت وی بهعنوان نهادی نوپا است.
میرمحمدصادقی، محسن (1391)، کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد قراردادهای حمل بینالمللی کلی یا جزئی کالا از طریق دریا، تهران: جنگل.
- مقالات
تقیزاده، ابراهیم و احمدی، افشین (1394). بررسی تطبیقی حدود و مبنای مسئولیّت متصدی حمل و نقل دریایی در کنوانسیون روتردام با کنوانسیونهای بروکسل و هامبورگ، مطالعات حقوق تطبیقی، 6(2)، 443-467.
سیمایی صراف، حسین و یاری، میثم (1390)، قلمرو اجرا کنوانسیون رتردام؛ احتمال تعارض با دیگرکنوانسیونها و عدم پذیرش حق شرط، حقوقی بینالمللی، 28(45)، 105-138.
فیضی چکاب، غلامرضا و مردانی، محمدحسن (1399)، تحول مسئولیت متصدی حمل ترکیبی، از قواعد حمل مرکب 1980 ژنو تا روتردام 2009، پژوهشحقوق خصوصی، 8(31)، 141-170. Doi:10.22054.jplr.2019.33560.1938
Basu Bal, Abhinayan, (2009). A Critical Evaluation of the Rotterdam Rules: Selected Issues in Perspective, Malmo: World Maritime University.
Hoek, Marian,(2010). Multimodal Transport Law, New York: Kluwer Law International
Rhidian, Thomas, (2014). The Carriage of Goods by Sea under the Rotterdam Rules, New York: Informa Law.
Sturley, Michael F, Fujita, Tomotaka & Van Der Ziel, Gertjan, (2010). The Rotterdam Rules: the UN Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea, London: Sweet & Maxwell.
- Articles
Atamer, Kerim & Suzel Gunyet,“Construction Problems in the Rotterdam Rules Regarding the Identity of the Carrier”, Meltem Deniz & Guner Ozbek,(2011) The United Nations Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea, Istanbul: Springer,155-201.
Atamer, Kerim, (2010). “Construction Problems in the Rotterdam Rules Regarding the Performing and Maritime Performing Parties”, Journal of Maritime Law & Commerce,. 41(4), 469-497.
Berlingieri, Francesco, (2009). “A Comparative Analysis of the Hague-Visby Rules, the Hamburg Rules and the Rotterdam Rules”, Paper Delivered at the General Assembly of the AMD, Morocco: Available Online.
Bond, Nicholas (2014). “The Maritime Performing Party and the Scope of the Rotterdam Rules”, Australian and New Zealand Maritime Law Journal, 28(2),95-116
Delebecque, Philippe, (2010). “Obligations and Liability Exemptions of the Carrier”, European Journal of Commercial Contract Law, 2 (1-2),87-93
Feizi Chekab, Ghlamnabi & Mardani Mohammad Hasan, (2020). " An Evolution on the Multimodal Transport Carrier`s Basis of Liability: From Multimodal Transport Convention 1980 to Rotterdam Rules 2009", Private Law Research, 8(31), 141-170,[In Persian] Doi: 22054.jplr.2019.33560.1938.
Legros, Cécile (2012). “Relations Between the Rotterdam Rules and the CMR” Tulan Maritime Law Journal, 36, 725-740.
Mandić, Nikola & Wolff, Vesna Skorupan (2015). “Maritime Performing Party under the Rotterdam Rules 2009”, TOMS, 4(2), 132-139.
Nikaki, Theodora & Soyer, Barış, (2012). “A New International Regime for Carriage of Goods by Sea: Contemporary, Certain, Inclusive and Efficient, or Just Another One for the Shelves?” Berkeley Journal of International Law, 30(2), 302-348.
Nikaki, Theodora, (2009). “The Statutory Himalaya-Type Protection under the Rotterdam Rules: Capable of Filling the Gaps?” Journal of Business Law.403-421.
Nikaki, Theodor, (2011). “Himalaya Clauses and the Rotterdam Rules”, Journal of International Maritime Law, 17(2), 18-32.
Simaee Sarraf & Yari Meysam, (2012). "General Scope of Application of the Rotterdam Convention: Conflicts of Application with Other Conventions ", International Law Review 28(45),105-138.[In Persian] Doi: 122066/CILAMAG.2011.16949.
Smeele, Frank, (2010). “The Maritime Performing Party in the Rotterdam Rules 2009”, European Journal of Commercial Contract Law, 2(1), 1-23.
Sturley, Michael F, “General Principles of Transport Law and the Rotterdam Rules”, Meltem Deniz & Guner Ozbek, (2011). The United Nations Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea, Istanbul: springer, 63-87.
Sturley, Michael F, (2016). “What has Become of the Rotterdam Rules”, Association of Transportation Law Professionals, 83(4), 19367-19392.
Taghizaadeh, Ebrahim & Ahmadi, Afshin, (2015). "A Comparative Study on Borders and Basis of Carrier’s Liability under “Rotterdam Rules” with “Hague Rules” and “Hamburg Rules”", Comparative Law Review, 6(2), 443-467. Doi: 10.22059/JCL.2015.55771.
Unan, Samim, (2011). “The Scope of Application of the Rotterdam Rules and Freedom of Contract”, Meltem Deniz & Guner Ozbek, The United Nations Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea, Istanbul: Springer, 87-107.
Von Ziegler, Alexaander, (2011). “The Liability of the Contracting Carrier”, Texas International Law Journal, 44(3), 309-352.
Zunarelli, Stefano, (2009). “The Carrier and the Maritime Performing Party in the Rotterdam Rules”, Uniform Law Review, 14(4), 1011-1023.