بیشک امروزه زندگی بدون خدماتِ سامانههای الکترونیکی دشوار است. از طرف دیگر، استفاده از این خدماتِ بهظاهر رایگان، به قیمت تندادنِ به مفاد شروطی است که پیش از این از سوی گردانندگان این سامانهها، با صرف وقت و هزینة بسیار و چهبسا مشورت با حقوقدانان، تدوین گردیده است؛ حال، چنانچه کاربران از مُفاد تمامی این شروط آگاهی مییافتند، یا هرگز از این خدمات استفاده نمیکردند یا دستکم بیطیب خاطر و با اکراه اقدام به استفاده مینمودند. از همین روی، این مقاله بهدنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که بهترین شیوة مقابله با تحمیل این شروط چیست و چگونه میتوان در عین بهرهمندی از مزایای آن، معایب آن را به حداقل رسانید؟ بهنظر میرسد استفاده از مجموعهای از رویکردها بهنحوی که هم مانع ایجاد این شروط گردد و هم در صورت ایجاد، راهکاری برای حذف آن با اقتصادیترین طریق ممکن ارائه نماید، مطلوبترین شیوة حمایت از حقوق کاربران بهعنوان طرف ضعیفتر در برابر صاحبان این سامانهها بهعنوان طرف قدرتمند باشد. به همین جهت، در این اثر با بهرهگیری از روش تطبیقی- تحلیلی و کتابخانهای، در سه مبحث کلی، پس از بررسی نحوة انعقاد و مفاد این شروط، شیوههای مقابله با آنها نیز پِی گرفته شده است.
شیروی، عبدالحسین (1381). نظریة غیرمنصفانه و خلاف وجدان بودن شروط قراردادی در حقوق کامنلو با تأکید بر حقوق انگلستان، آمریکا و استرالیا. مجتمع آموزش عالی قم. 18(1)، 119-95.
غمامی، مجید، صانعیان، علیاصغر (1399). اعتبار قرارداد انتخاب دادگاه در حقوق بینالملل خصوصی و تأثیر آن در شناسایی و اجرای آراء خارجی. حقوقی دادگستری. 84(110)، 188-167. Doi: 10.22106/jlj.2020.112818.2897
کریمی، عباس (1381). شروط تحمیلی از دیدگاه قواعد عمومی قراردادها. پژوهشهای حقوقی. 1(1)، 82-75.
محسنی، حسن، غفاری فارسانی، بهنام، شوشینسب، نفیسه (1391). دعاوی جمعی و نقش آن در احقاق حقوق مصرفکننده. پژوهش حقوق خصوصی. 1(1)، 182-157.
ب) منابع انگلیسی
- Articles
Baker, S. (2018). Digital Platform and Their Terms of Use: Dose It Matter? Court Uncourt. 5(5).
Butterfield, T. Bartlett, B. (2011). Coming to Terms: Hidden Traps for Media Entities and Producers in Website Terms of Use Agreements. Landslide. 3(6).
Solberg, L. Complying with Facebook’s Terms of Use in Academic Research: A Contractual and Ethical Perspective on Data Mining and Informed Consent. UMKC Law Review. 82(3).
Abruzzi, B. (2010). Copyright, Free Expression, and the Enforceability of Personal Use-Only and Other Use-Restrictive Online Terms of Use.Santa Clara Computer & High Technology Law Journal. 26(1).
Sandeen, S. (2003). The sense and Nonsense of Web Site Terms of Use Agreement, Hamline Law Review, 26(3), 984-1012. https://www.jstor.org/stable/40041783
Rustad, M. Onufrio, M. V. (2012). Reconceptualizing Consumer Terms of Use for Globalized Knowledge Economy. University of Pennsylvania Journal of Business Law. 14(4). 12-30. https://scholarship.law.upenn.edu/jbl/vol14/iss4/6
Rustad, M. D’Angelo, D. (2011). The Path of Internet Law: An Annotated Guide. Duke Law & Technology Review, 1-74.
, N. (2002). La Formation du Contract Electronique: Dispositif de Protection du Cyberconsommateur et Mode Alternatifs de Regelment des Confilits.DEA Droit de Contrats, Universite de Lille 2.
Mund, B. (2017). Social Media Searches and the Reasonableness Expectation of Privacy. Yale Journal & Technology. 11(19), 239-273. http://hdl.handle.net/20.500.13051/7815.
Livingston, J. (2012). Invasion Contract: The Privacy Implications of Terms of Use Agreements in the Online Social Media Setting. Albany Law Journal of Science & Technology. 21(3), 592-636.
Chiu, A. (2012). Irrationality Bound: Terms of Use Licenses and the Breakdown of Consumer Rationality in the Market for Social Network Sites. Southern California Interdisciplinary Law Journal. 21(1), 165-197.
Wauters, E. Lievens, E. Valcke, P. (2014). Toward a Better Protection of Social Media Users: A Legal Prespective on the Terms of Use of Social Networking Sites. International Journal of Law and Information Technology. 22(3), 254-294. 1093/ijlit/eau002
- Cases
Burcham v. EXPEDIA, INC., No. 4: 07CV1963 CDP (E.D. Mo. Mar. 6, 2009).
Druyan v. Jagger, 508 F. Supp. 2d 228 (S.D.N.Y. 2007).
ProCD, Inc. v. Zeidenberg, 86 F.3d 1447 (7th Cir. 1996).
com, Inc. v. Verio, Inc., 356 F.3d 393 (2d Cir. 2004).
Specht v. Netscape Communications Corp., 150 F. Supp. 2d 585 (S.D.N.Y. 2001).
Step-Saver Data Systems, Inc. v. Wyse Technology, 939 F.2d 91 (3d Cir. 1991).
کریمی, عباس, عرب اسدی, طه, & غفاری, امیر. (1402). بررسی شروط تحمیلی ناظر به استفاده از سامانههای الکترونیکی؛ مطالعهای تطبیقی در کامنلا و حقوق ایران. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 14(32), 191-224. doi: 10.22034/law.2023.50683.3103
MLA
عباس کریمی; طه عرب اسدی; امیر غفاری. "بررسی شروط تحمیلی ناظر به استفاده از سامانههای الکترونیکی؛ مطالعهای تطبیقی در کامنلا و حقوق ایران". مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 14, 32, 1402, 191-224. doi: 10.22034/law.2023.50683.3103
HARVARD
کریمی, عباس, عرب اسدی, طه, غفاری, امیر. (1402). 'بررسی شروط تحمیلی ناظر به استفاده از سامانههای الکترونیکی؛ مطالعهای تطبیقی در کامنلا و حقوق ایران', مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 14(32), pp. 191-224. doi: 10.22034/law.2023.50683.3103
VANCOUVER
کریمی, عباس, عرب اسدی, طه, غفاری, امیر. بررسی شروط تحمیلی ناظر به استفاده از سامانههای الکترونیکی؛ مطالعهای تطبیقی در کامنلا و حقوق ایران. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 1402; 14(32): 191-224. doi: 10.22034/law.2023.50683.3103