1
دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
2
حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران
10.22034/law.2025.64298.3425
چکیده
باروری‌های پزشکی به‌عنوان یکی از فناوری‌های نوین مورد استقبال گسترده زوجین نابارور در دهه‌های اخیر قرارگرفته-است. درحالیکه به‌کارگیری این فناوری نوین با چالش‌های متعددی روبروگردیده که بعضاً نظام حقوقی پاسخ درخوری را ارائه ننموده است. یکی از معضلات جدی، آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی است که اهم آنها نسب، ولایت و حضانت است. حال اگر در روند درمان ناباروری، اشتباهی حادث شود، وضعیت حقوقی آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی با چالش‌های جدی‌تری مواجه خواهدشد. بررسی پاسخ حقوقی به ابهامات پیشرو در سایر نظام‌های حقوقی از جمله فرانسه می‌تواند راهگشا باشد.لذا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به‌شیوه کتابخانه‌ای راهکارهای حقوقی جهت رفع ابهام آثار غیرمالی باروری‌های پزشکی در صورت حدوث اشتباه، بررسی‌گردید. نسب طفل ناشی از اهدا در نظام حقوقی فرانسه مبتنی بر توافق است و با ایران متفاوت است و نسب طبیعی(بیولوژیکی) در ایران ملاک است و در صورت بروز اشتباه، نسب طبیعی لاتغیر است اما نسب توافقی می‌تواند دستخوش تغییر‌شود که دیدگاه نسب طبیعی با علم پزشکی و ماهیت نسب همخوانی مضاعفی دارد. ولایت قهری در ایران مختص پدر و جدپدری است و درصورتی‌که پدر طبیعی ناشناس باشد ولایت قهری نیز منتفی است و نهادهای جایگزین مانند قیمومت مطرح است؛ اما در فرانسه نظام ابوت توافقی پدر و مادر اهداگیرنده، حاکم است که درصورت بروز اشتباه ابوت توافقی می‌تواند تداوم یابد و در صورت عدم قبول طفل، قیمومت توسط سایر نهادهای حمایتی قابل طرح است. حضانت نیز با عنایت به ماده3قانون نحوه اهدای جنین، برعهده زوجین اهداشونده است و همین مهم در حقوق‌فرانسه حاکم است و درصورت بروز اشتباه در صورت عدم پذیرش طفل از جانب اهداگیرنده، این مهم برعهده نهادهای حمایتی است که در حقوق فرانسه به مراتب مراجع حمایتی طفل متعدد و پیشرفته‌تر هستند.
خوئینی, غفور و آخوندی, فائزه . (1404). مطالعه تطبیقی تاثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, (), -. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
MLA
خوئینی, غفور , و آخوندی, فائزه . "مطالعه تطبیقی تاثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه", مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, , , 1404, -. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
HARVARD
خوئینی, غفور, آخوندی, فائزه. (1404). 'مطالعه تطبیقی تاثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه', مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, (), pp. -. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
CHICAGO
غفور خوئینی و فائزه آخوندی, "مطالعه تطبیقی تاثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه," مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, (1404): -, doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
VANCOUVER
خوئینی, غفور, آخوندی, فائزه. مطالعه تطبیقی تاثیر اشتباه بر نسب، ولایت و حضانت طفل ناشی از باروری های پزشکی در حقوق ایران و فرانسه. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 1404; (): -. doi: 10.22034/law.2025.64298.3425
)