اصول ارزیابی و محاسبۀ خسارت در بیمه‌های عدم‌النفع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه تهران، ایران

10.22034/law.2024.59203.3338

چکیده

بیمه‌های عدم‌النفع یا وقفه تجاری یکی از کاربردی‌ترین بیمه‌های موجود در بازار بیمه‌ای بسیاری از کشورهاست که اهمیت آن‌ در نظام اقتصادی و بیمه‌ای غیرقابل انکار است. مطالعات آماری در بسیاری از کشورها نیز اهمیت و کاربرد این نوع بیمه‌ها را در جوامع امروزی اثبات کرده است. با وجود اهمیت و کاربردی که این بیمه‌ها دارا هستند، در نظام بیمه‌ای ایران ارائه و استفاده از این بیمه‌ها صرفا درحد یک نام باقی مانده است درحالی‌که در برخی از کشورها به‌ویژه در امریکا این بیمه‌ها از مدت‌ها قبل ارائه شده و در این زمینه تجربیات ارزشمندی به‌دست آمده است. ازاین‌رو لازم است در بررسی مقررات این بیمه‌ها از تجربیات حاصله از کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه استفاده کرد. از طرف دیگر جبران خسارت عدم‌النفع در نظام حقوقی ایران هنوز با تردیدها و احتمالاتی مواجه است؛ بنابراین پذیرش و استفاده بیشتر از این بیمه‌ها در نظام حقوقی ایران دارای اهمیت مضاعفی است و می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکارهای پوشش و جبران این نوع خسارات در شرایط کنونی باشد. براساس همین ضرورت، در این پژوهش تلاش شده است تا با رویکردی توصیفی و کاربردی این بیمه‌ها، دلایل اهمیت حقوقی و اقتصادی آن‌ها و مهم‌ترین اصول و ضوابط ارزیابی و محاسبه خسارت در آن‌ها معرفی گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف ) منابع فارسی

    - کتاب‌ها

    1. عبدی، مونا (1401). خسارات غیرقطعی در نظام حقوقی ایاالت متحدۀ امریکا و تأملی در نظام حقوقی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    2. کریمی، آیت (1371). بیمۀ اموال و مسئولیت، تهران: دانشکدۀ امور اقتصادی.

    - مقالات

    1. آقایاری، علی؛ رنجبر، مسعودرضا؛ ماندگار، مصطفی و عسگری، سید حکمت‌الله (1399). شیوۀ انتزاعی محاسبۀ خسارات در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 11 (21)، 1-24.

           Doi: 10.22034/LAW.2020.12628

    1. بادینی، حسن (1390). بررسی قابلیت جبران ضرر اقتصادی در مسئولیت مدنی. مطالعات حقوق خصوصی، 41 (1)، 59-78.

    Doi: 20.1001.1.25885618.1390.41.1.4.2

    1. بهرامی احمدی، حمید؛ ایزدپناه، مسیح و زارع رشکوئیه، مسعود (1386). بیمۀ عدم‌النفع در حقوق ایران با مطالعۀ تطبیقی در فقه امامیه و حقوق انگلستان. صنعت بیمه، 4 (8)، 3-33.
    2. جلالی لواسانی، احسان و اسدالله‌زاده بالی، میر رستم (1388). بیمۀ عدم‌النفع و بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای آن. تازه‌های جهان بیمه، (140 و 141)، 15-27.
    3. رمضانی، حمید و علوی وفا، حمید (1395). چالش‌های داخلی فرا روی صنعت بیمۀ کشور در شرایط بحرانی: مطالعه موردی رشتۀ بیمۀ آتش‌سوزی در شرکت بیمۀ آسیا. پژوهش‌های بیمه‌ای، (2)، 145-181.  Doi: 22054/IRISK.2019.18586.1016
    4. سکوتی، رضا و شمالی، نگار (1390). جایگاه عدم‌النفع در نظام حقوقی ایران. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 2 (2)، 79-98.
    5. شهبازی، محمدحسین؛ اکبری دهنو، میثم؛ حاجیان، هانی (1402). مطالعۀ تطبیقی عدم‌النفع در فقه و قوانین آئین دادرسی ایران. حقوقی دادگستری، 87 (121)، 115-144.

     Doi:10.22106/JLJ.2022.544864.4578

    1. مشایخی، بیتا و منتی، وحید (1392). بررسی عوامل مؤثر بر نوسان‌پذیری سود. حسابداری مالی، (20)، 66- 89.
    2. ملکوتی، کاظم (1384). آشنایی با بیمۀ عدم‌النفع ماشین‌آلات. پیام بیمه.
    3. موسوی، سید محمدصادق؛ خزائی، علی؛ دهقان، سید هادی (1397). بررسی تطبیقی خسارت اقتصادی و عدم‌النفع. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 5 (2)، 139-170.

     Doi: 10.22091/CSIW.2019.3413.1424

    1. میرشکاری، عباس و عبدی، مونا (1402). تمایز عدم‌النفع و تفویت منفعت: با تأکید بر نقد و تحلیل دادنامه‌های شعبۀ 20 دادگاه عمومی حقوقی تهران و شعبۀ 80 دادگاه تجدیدنظر استان تهران. نقد و تحلیل آرای قضائی، 2 (3)، 192-217.

     Doi: 10.22034/ANALYSIS.2023.2005306.1015

    1. میرشکاری، عباس و مددی، سعید (1402). بررسی دو پرونده دربارۀ عدم‌النفع. تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی، 6 (18)، 87-114.

     Doi: 10.22034/law.2023.1989711.1223

    1. میهن‌یار، محمد (1366). بیمۀ ماشین‌آلات صنعتی. بیمۀ مرکزی ایران، (1).

     Doi: civilica.com/doc/995610

    ب) منابع انگلیسی

    • Brennan, Robert & Conway, Laura (2003). Business Income Insurance Coverage. The Brief, 32 (4), 65-74.
    • Cohen, D. & Anderson, R. (2000). Insurance Coverage for Cyber-Loss. Tort & Insurance Law Journal, 35 (4), 891-927.
    • Eisenhofer, Jay (1998). A Healthy Policy: What Kind of Insurance Does Your Client Company Need Against the Y2K Bug? , Business Law Today, 80 (1), 22-26.
    • Gatzerx, Nadine & Schmit, Joan & Kolb, Andreas (2016). Assessing the Risk of Insuring Reputation Risk. Journal of Risk and Insurance, 83 (3), 641-679.
    • Hecker, Andrew (1977). Business Interruption Losses: An Overview. The Forum, 12 (2), 629-646.