اصل علم دادگاه به قانون بعنوان مبنایی برای زیست محیطی شدن ایکسید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق بین الملل دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 دانشجو کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

10.22034/law.2024.60260.3360

چکیده

نقش فزاینده ایکسید به عنوان مرجع بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری بین‌المللی در پی افزایش توجه به سرمایه گذاری های خارجی به ویژه در کشورهای درحال توسعه ، مسائل نوینی را درباره حدود اختیارات داوری پدید آورده است. یکی از این مسائل، اصل دیرین علم دادگاه به قانون است که عمدتا برای توضیح اختیار یا الزام دیوان‌های داوری برای تفسیر و اعمال هنجارها و قواعد مستقل از اظهارات طرفین به کار گرفته می شود. از آنجایی که این اصل صراحتاً در قواعد و آیین دادرسی اغلب داوری های سازمانی بین المللی ازجمله ایکسید پیش بینی نشده، سوالات و چالش هایی درخصوص به کارگیری آن توسط این محاکم وجود دارد. مقاله حاضر ضمن ارزیابی رویکرد اکسید در استناد به اصل علم دادگاه به قانون، ظرفیت این اصل در فراهم آوردن امکان استناد داوران به قواعد و ضوابط زیست محیطی ملی و بین المللی را مورد بررسی قرار می دهد. یافته مقاله حاضر این است که در فضایی که امروزه ملاحظات زیست محیطی در حقوق سرمایه گذاری اهمیت قابل توجه یافته است، ایجاد تعادل و تناسب میان "صیانت از اصول داوری بویژه اراده طرفین" از یک سو و "حفظ منافع عمومی ( زیست محیطی)" از سوی دیگر مستلزم هوشیاری ایکسید است تا با اتخاذ مواضع رویه ساز و کاربست اصولی مانند اصل علم دادگاه به قانون، به این مهم دست پیدا کنند. چنین رویکردی نه تنها عدول از حدود اختیارات دیوان داوری تلقی نمی گردد، بلکه ضمن مصون نگه داشتن رای داوری در مقام شناسایی، اجرا و ابطال نزد محاکم ملی، سبب استحکام بقا و مشروعیت این نهاد و افزایش اعتماد عمومی به این نهاد مهم خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات