بررسی مسئولیت مدنی ناشی از نقص نرم‌افزار در خودروهای خودران با نگاهی به حقوق امریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مازندران

10.22034/law.2024.55488.3245

چکیده

هوش مصنوعی می‌تواند ثمرات بی‌شماری برای بشریت داشته باشد که یکی از آنها خودروهای تمام‌خودران است. این پژوهش به‌طور خاص و موردی به مسئولیت مدنی نقص نرم‌افزار در خودروی تمام‌خودران می‌پردازد. نرم‌افزار نقش کلیدی در وسایل نقلیۀ خودران ایفا می‌کند. امروزه که دیگر اصول سنتی مسئولیت نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای نوین باشد، در صورت نقصی در به‌روزرسانی نرم‌افزار، چه کسی مسئول است؛ طراح یا به‌روزرسانی‌کنندۀ نرم‌افزار؟ آیا سازندۀ نرم‌افزار پس از عرضۀ محصول به بازار، مسئولیت نظارتی دارد؟ با دقت و تعمق در قوانین موجود پی خواهیم برد که اصول سنتی مسئولیت همچنان سازندۀ نرم‌افزار را به‌عنوان تولیدکنندۀ نهایی از باب مسئولیت نیابتی، مسئول می‌داند و مسئولیت نظارتی گرچه در حقوق ایران پیش‌بینی نشده است، اما باید مسئولیت سازندۀ نرم‌افزار را پس از عرضۀ محصول به بازار نیز شناسایی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف) منابع فارسی

    - کتاب‌ها

    1. بهرامی احمدی، حمید (1388). مسئولیت مدنی، تهران: میزان.
    2. رجبی، عبدالله (1400). حقوق رایانه، تهران: سهامی انتشار.
    3. کاتوزیان، ناصر (1378). الزام‌های خارج از قرارداد، ضمان قهری، تهران: انتشارات دانشگاه.
    4. علیزاده مالک، سعید (1400). حقوق رایانه، تهران: تی آرا.
    5. صفایی و رحیمی (1393). مسئولیت مدنی، تهران: سمت.
    6. شهید ثانی (1413). مسالک الافهام، قم: مؤسسۀ معارف اسلامیه.

    - مقالات

    1. 7. ابدالی، مهرزاد و اکبرینه، پروین (1395). مسئولیت مدنی ناشی از مالکیت یا تصرف وسایل نقلیه در حقوق ایران و فرانسه. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 20(4)، 133-163.
    2. ابهری، حمید؛ پارسا، ناهید؛ مافی، همایون (1400). مطالعۀ تطبیقی ضابطه‌های تشخیص عیب خودرو در حقوق ایران، انگلیس و آمریکا. مطالعات حقوق تطبیقی، 12(2)، 397-415.
    3. بادینی، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ رادپرور، سجاد (1391). مسئولیت محض، مبانی و مصادیق. مطالعات حقوق تطبیقی، 1(3)، 19-36.
    4. پارسا، ناهید (1400). ابعاد حقوقی فراخوان خودرو. مطالعات حقوق تطبیقی، 13(2)، 475-492.
    5. تخشید، زهرا (1400). مقدمه‌ای بر چالش‌های هوش مصنوعی در حوزة مسئولیت مدنی. حقوق خصوصی، 15(1)، 227ـ250.
    6. حیدری شهباز، شیرزاد؛ محبی، محسن و سیفی زیناب، غلامعلی (1401). سازوکار جبران خسارت ناشی از سوانح خودروهای خودران. حقوقی دادگستری، 86(120)، 95-115.
    7. رهبر، نوید و دهقان‌پور، سبحان (1400). بررسی تطبیقی مبنای مسئولیت مدنی در تصادفات وسایل نقلیه خودران. مطالعات حقوق تطبیقی، 12(2)، 523-543.
    8. رجبی، عبدالله (1398). ضمان در هوش مصنوعی. مطالعات حقوق تطبیقی، 10(2)، 449-466.
    9. زین‌الدینی، امین (1398). مسئولیت نیابتی تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس. قانون یار، 3(10)، 51-74.
    10. غریبه، علی و امن‌اللهی، عزیز (1401). مبانی مسئولیت تولید و عرضۀ تجهیزات پزشکی معیوب در حقوق ایران و اتحادیه اروپا. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 13(26)، 125-152.
    11. مشهدی‌زاده، علیرضا و قلی‌نیا، رضا (1401). مسئولیت مدنی کاربر در به‌کارگیری سیستم هوش مصنوعی در خودرو. پژوهش‌های حقوقی، 21(50)، 305-331.
    12. ولی‌پور، علی و اسماعیلی، محسن (1400). امکان‌سنجی مسئولیت مدنی هوش مصنوعی عمومی ناشی از ایجاد ضرر در حقوق مدنی. اندیشۀ حقوقی، 2(6)، 1-20.

    - پایان‌نامه

    1. پارسا، ناهید (1400). مسئولیت مدنی عرضه‌کنندگان خودرو در حقوق ایران و کامن‌لا (انگلیس و آمریکا). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران.

    ب) منابع انگلیسی

    • Alsubaei, Faisal (2022). Reliability and Security Analysis of Artificial Intelligence-Based Self-Driving Technologies in Saudi Arabia: A Case Study of Openpilot. Journal of Advanced Transportation, Volume 2022, Article ID 2085225, 25 Pages.

    Doi: 10.1155/2022/2085225

    • Daewon, Kim, (2022). Potential Liability Issues of AI-Based Embedded Software in Maritime Autonomous Surface Ships for Maritime Safety in the Korean Maritime Industry. Ocean Engineering, 10 (4),
    • Ebers Martin (2022). Civil Liability for Autonomous Vehicles in Germany. Humboldt University of Berlin-Faculty of Law; University of Tartu, School of Law, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=4027594 or,(2022),

    Doi: 10.2139/ssrn.4027594,pp36-39

    • Kaplanoglu, Erkan (2023). Evaluation of Artificial Intelligence Techniques in Disease Diagnosis and Prediction. Discover Artificial Intelligence, 3(1), 12.
    • Jaiden Xuan (2023). A multi-Output Network with U-Net Enhanced Class Activation Map and Robust Classification Performance for Medical Imaging Analysis. Discover Artificial Intelligence, 3(1), 11.
    • Sellat, Qusay (2022). Intelligent Semantic Segmentation for Self-Driving Vehicles Using Deep Learning Computational. Intelligence, and Neuroscience, Vol. 2022, Article ID 6390260, 10 pages

    Doi: 10.1155/2022/6390269

    • Stix, Charlotte (2022). Artificial Intelligence by any Other Name: a Brief History of the Conceptualization of “Trustworthy Artificial Intelligence”. Discover Artificial Intelligence, 2(1), 12.
    1. Swanson, Derek & Dr. Lin Wei Zhonglun (2011). China, a Corporate Approach to Preventive Management, Risk Reduction, and Case Coordination for Chinese Automakers., Second Edition October 2009, McGuire Woods LLP Richmond, VA .PP 1-29.
    • Uzair Muhammad (2021). Who Is Liable When a Driverless Car Crashes? Faculty of Engineering, Islamic University of Medina, Medina 42351, World Electr. Veh. J., 12 (2), 62.

    Doi: 10.3390/wevj12020062

    • Wise, Aarron (2009). American Product Liability, Good News for Business! Resent Trends, and Development a Guide U.K. Companies. Partnergallet Dreyer & Berkey. LLP Attorneys at Law 845 Third Avenue. 8th Floor New York: New York 10022-6601. USA. www.gdblaw.com
    • Wright .Richard (2007). The Principles of Product Liability, in Symposium, Products Liability: Litigation Trends on the 10th Anniversary of the Third Restatement, 26 Rev. Litig. 1067 .Vol 26: 4, P1076, PP 1067-1152.
    • Yineng Xiao (2022). Accident Liability Determination of Autonomous Driving Systems Based on Artificial Intelligence Technology and Its Impact on Public Mental Health. Journal of Environmental and Public Health, Vol. 2022, article ID 2671968, pp. 1-12 (2022). Doi: 1155/2022/2671968
    • Ziemianin Karolina (2021). Civil Legal Personality of Artificial Intelligence. Future or Utopia? Internet Policy Review Journal on internet regulation, 10(2)

    - Awards

    1. Aerotek, Inc. v. Boyd, 598 S.W.3d 373 (Tex. App. 2020).
    2. Darty v. Columbia Rehabilitation and Nursing Center, LLC, 2020 U.S.
    3. Djemil et al v. Tesla Inc. 3:2021cv05251-2021
    4. Gill v. Whitford (138 S. Ct. 1916 (2017))
    5. Figueroa v. Kronos Incorporated, 2020 U.S. Dist. LEXIS 64131 (N.D. Ill. 2020);
    6. Monet v. Tesla, Inc.-cv-00681-EJD (N.D. Cal. Jul. 13, 2022)
    7. Rucho v. Common Cause (139 S. Ct. 2484 (2019)) -
    8. Sevatec, Inc. v. Ayyar, 102 Va. Cir.148 (Va. Cir. Ct. 2019).-
    9. Spokeo, Inc. v. Robins (136 S. Ct. 1540 (2016))-
    10. Ford Motor Co. v. Zahn, 265 F.2d 729,731 (8th Cir. 1959)
    11. Caterpillar Tractor Co. v. Beck, 593 P.2d 871, 881 (Alaska 1979)
    12. Camacho v. Honda Motor Co., 741 P.2d 1240,1247 (Colo. 1987)