مطالعۀ تطبیقی «نظام‌های ثبت کشتی» در پرتو کارکردهای حقوقی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران (دانشکدگان فارابی)

چکیده

ثبت کشتی ازجمله نهادهای حقوقی است که از قدیم‌الایام مورد توجه نظام‌های حقوقی قرار داشته است. بُعد خصوصی این نهاد حقوقی که ناظر بر حمایت از مالک و اشخاص ثالث طرف معامله با او از طریق ثبت مالکیت و سایر حقوق عینی است در کنار بُعد عمومیِ اعطای تابعیت کشور به کشتی، ثبت کشتی را به یک نظام خصوصی- عمومی مبدل ساخته است. با این حال، تاکنون کارکردهای حقوقی نظام ثبت کشتی و ارائۀ طبقه‌بندی از نظام‌های ثبتی بر اساس کارکردهای مورد انتظار به‌طور مستقل بررسی نشده است و پرسش‌هایی را نظیر اینکه نظام ثبت کشتی در هریک از ابعاد حقوق خصوصی و حقوق عمومی چه کارکردهایی دارد و با توجه به این کارکردها، اقسام سیستم‌های ثبتی در هریک از حوزه‌های حقوق عمومی و خصوصی کدام‌اند، بدون پاسخ گذاشته است. در این پژوهش بر مبنای مطالعات تطبیقی به این نتیجه رسیده‌ایم که سیستم ثبت کشتی در حوزۀ حقوق خصوصی دارای کارکردی حمایتی- اطلاع‌رسانی است و بر این اساس، سه نظام ایجادی، اعلامی و تأییدی را به‌منصۀ ظهور رسانده است. همچنین در بُعد حقوق عمومی شاهد کارکردی نظارتی- دیپلماتیک هستیم که موجد نظام مقید، آزاد و نیمه‌آزاد است. نظام ثبت کشتی ایران یک نظام «مقید» و «ایجادی» است که در راستای انطباق با کارکردهای حقوقی آن در هریک از ابعاد عمومی و خصوصی نیازمند اصلاحات قانونی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف) فارسی

    - کتاب‌ها

    1. امید، هوشنگ، حقوق دریایی، ج 1، (تهران: مدرسه عالی بیمه، چ 1، 1353).
    2. صادقی حقیقی، دیدخت، ثبت کشتیها و حقوق بین‌الملل با تأکید بر پدیده پرچم‌های مصلحتی، (تهران: کیهان، چ 1، 1375).
    3. عسکری، سجاد، درآمدی بر قواعد حاکم بر ثبت کشتی، (تهران: جنگل (جاودانه)، چ 1، 1399).
    4. کوتر، رابرت و یولن، تامس، حقوق و اقتصاد، ترجمۀ یدالله دادگر و حامده اخوان هزاوه، (تهران: پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم، چ 8، 1392).
    5. نجفی اسفاد، مرتضی، حقوق دریایی، (تهران: سمت، چ 7، 1394).

    - مقالات

    1. خناری‌نژاد، امیر؛ طباطبائی حصاری، نسرین و صادقی، محسن، «تحلیل رفتار بازیگران نظام حقوقی ثبت ثانویه (معاملات املاک ‏ثبت‌شده) بر مبنای راهبرد چانه‌زنی در نظریة بازی‌ها با تأکید بر مادة ‏‏62 قانون احکام دائمی توسعه»‏، مطالعات حقوق خصوصی، ش 2 (1401).
    2. ملائکه‌پور، سید محمدحسن و سعیدی سرقلعه، رسول، «ماهیت عقد رهن دریایی در قانون دریایی مصوب 1343»، دانش و پژوهش حقوقی، ش 2 (1393).
    3. میر‌عباسی، سید ‌باقر و هاشمی، سید مصطفی، «بررسی اعمال دکترین پیوند واقعی در اعطای تابعیت به کشتی توسط کشور صاحب پرچم»، حقوقی بین المللی، ش 62 (1399).
    4. نجفی اسفاد، مرتضی و شعبانی کندسری، هادی، «تحلیل فقهی حقوقی قواعد و مقررات مربوط به رهن دریایی ایران»، مطالعات حقوقی، ش 3 (1394).

     

    - پایان‌نامه‌

    1. رحیمی، حسام‌الدین، تحلیل حقوقی و اقتصادی حق رهن بین المللی در وسایل حمل و نقل؛ با تکیه بر کنوانسیون کیپ تون (۲۰۰۱)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی از دانشگاه تهران، 1397.

    ب) منابع انگلیسی

    1. Alexandrou, Andria, “Ship Registration, Labour Conditions and the Maritime Labour Convention 2006”, Neptunus, E.Revue, Issue 4 (2015).
    2. Baatz,Yvonne, Maritime Law, (New York: Informa Law from Routledge, 2014).
    3. Carlisle, Rodney, “Second Registers: Maritime Nations Respond to Flags of Convenience, 1984-1998”, The Northern Mariner/Le Marin du Nord, Issue 3 (2019).
    4. Clapham, Anderw, Brierly’s Law of Nations, (New York: Oxford University Press, 2012).
    5. Coles, Richard & Watt, Edward, Ship Registration Law & Practice, (London: Informa, 2009)
    6. Cullinane, Kevin & Robertshaw, Mark, “The Influence of Qualitative Factors in Isle of Man Ship Registration Decisions”, Maritime Policy & Management: The Flagship Journal of International Shipping and Port Research, Issue 4 (1996).
    7. Delgado, J.P.Rodriguez, “Security Interests Over Ships: From the Current Conventions to a Possible Shipping Protocol to the UNIDROIT Convention-Lege Data and Lege Ferenda”, Journal of Maritime Law & Commerce, Issue 2(2018).
    8. Egiyan, G.S., “The Principle of Genuine Link and the 1986 UN Convention on the Registration of Ships”, Marine Policy, Issue. 3 (1988).
    9. Jackson, D. C., Enforcement of Maritime Claims, (London-Songapore: Informa, 2005)
    10. Li, K. K., & Wonham, J. J., “New Developments in Ship Registration”, International Journal of Marine and Coastal Law, Issue.1 (1999)
    11. Liying, Zhang, “Comparative Study of Hong Kong Flag Ship Registration”. Asia Pacific Law Review, Issue2 (2010).
    12. Maher, R., Ship Mortgages in New Zealand, University of Otago (2007).
    13. Meeson, Nigel & Kimbell, John, Admiralty Jurisdiction and Practice, (London:Informa, 2011)
    14. Mitroussi, Kyriaki & Georgiou Arghyrou, Michael, “Institutional Performance and Ship Registration”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, Issue 85 (2016).
    15. Nikiforova, Valentina, The Role of Ship and Mortgage Registration in Shipping Finance: the Prospects for the Russian Federation, University of Oslo (2008).
    16. Ntsoane, LS, “The Registration of Special Notarial Bonds under the Security by Means of Movable Property Act and the Publicity Principle: Lessons from Developments in Belgium” PER / PELJ, Issue 21 (2018).
    17. Okonkwo, Theodore, “International Maritime Legal Regime and the Escalation of Flags of Convenience Practices”, International Journal of Law, Issue1(2018).
    18. Pourmotamed, Bita, Parallel Registration of Ships, Göteborg University (2008).
    19. Rongcun, L., & Jingzhao, C., “The Ship Registration System Under the Property Law of the People's Republic of China”. China Oceans Law Review, Issue1(2009).
    20. Rogers, R., Ship Registration: A Critical Analysis, World Maritime University (2010).
    21. Salomons, A.F., “How to Draft New Rules on the Bona Fide Acquisition of Movables for Europe? Some Remarks on Method and Content”, Centre for the Study of European Contract Law Working Paper, Series No.02 (2007).
    22. Shaughnessy, T. & Tobin, E., “Flags of Inconvenience: Freedom and Insecurity on the High Seas”, New York University Journal of International Law and Politics, Issue 11(2006).
    23. Toh, R S. & Phang Yong, S., “Quasi-Flag of Convenience Shipping: The Wave of the Future”, Transportation Journal, Issue 2(1993).
    24. Yin, J., Fan, L. & Li, K. X., “Second Ship Registry in Flag Choice Mechanism: The Implications for China in Promoting a Maritime Cluster Policy”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, Issue 107(2018).

    ج) منابع الکترونیک

    1. The Maritime Coastguard Agency of UK, Personal Information Charter, <https://www.gov.uk/government/organisatio­ns/maritime-and-coastguard-agency/about/personal-information-ch­arter#the-rig­ht-to-of-access>