تحلیل حقوقی اصل تبدیل‌ناپذیری مال تأمین یا توقیف‌شده و استثناهای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه اصفهان

چکیده

گرچه در اجرای محکومیت‌های مالی تمسک به تأمین یا توقیف مال راهکار اصلی است و تمسک به‌ توقیف محکوم‌علیه هم معمولاً نمی‌تواند محکوم‌له را از آن بی‌نیاز کند، ولی این راهکار نیز بدون ایراد نیست، چون اصل عقلی در قانون اجرای احکام مدنی تقریباً به صورت پنهانی وجود دارد که مطابق آن محکوم‌له محق به ‌استیفای محکوم‌به فقط از محلّ مال تأمین یا توقیف‌شده است. استثناهای معدود این اصل، یعنی امکان تبدیل مال تأمین یا توقیف اصل شده به مالی دیگر، امکان تبدیل تأمین یا توقیف مازاد به توقیف اصل، امکان تبدیل تأمین یا توقیف حقوق و مزایا به توقیف مالی دیگر، امکان تبدیل مال مورد ادعای ثالث به مالی دیگر، و امکان تبدیل مال فروش‌نرفته به مالی دیگر، همیشه نمی‌توانند محکوم‌له را از قیود ناشی از اصل پیش‌گفته رهایی بخشند. در نتیجه، آن اصل در واقع به معنی اصل تبدیل‌ناپذیری مال تأمین یا توقیف‌شده است و برخلاف آنچه خواهان یا محکوم‌له یا وکلای هریک از آنها ممکن است گمان کنند، تأمین یا توقیف عجولانه و غیرهوشمندانۀ هر مالی چندان مفید نیست و چه‌بسا به ‌ایجاد مشکلات جدیدی در اجرای حکم منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  1. - کتاب‌ها

    1. اباذری، منصور، قانون اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی، (تهران: انتشارات خرسندی، 1386).
    2. احمدی، نعمت، آیین دادرسی مدنی، (تهران: اطلس، 1371).
    3. ادریسیان، محمدرضا، دستور موقت، (تهران: انتشارات ققنوس، 1380).
    4. باختر، سید احمد و رئیسی، مسعود، بایستههای اجرای احکام مدنی (علمی-کاربردی). ج 1. (تهران: انتشارات خط سوم، 1385).
    5. بهشتی، محمدجواد، مردانی، نادر، آیین دادرسی مدنی، ج 2، (تهران: میزان، 1385).
    6. حسینی، محمدرضا، قانون اجرای احکام مدنی در رویۀ قضایی، (تهران: نگاه بینه، 1383).
    7. زندی، محمدرضا، رویۀ قضایی دادگاههای تجدیدنظر استان در امور مدنی (4) تشریفات دادرسی، (تهران: انتشارات جنگل، 1389).
    8. سریر، فرزانه، آیین دادرسی مدنی، (تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386).
    9. سمامی، عبدالله، شرحی بر آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی)، (تهران: انتشارات بهنام، 1379).
    10. شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، ج 3، (تهران: انتشارات دراک، 1386).
    11. شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، ج 1، (تهران: نشر میزان، 1382).
    12. صدرزاده افشار، محسن، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، (تهران: ماجد، 1379).
    13. قلی‌زاده، احد، آیین دادرسی مدنی دادگاههای عمومی و انقلاب (3)، (اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان، 1381).
    14. کریمی، عباس، آیین دادرسی مدنی، (تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386).
    15. مدنی، جلال‌الدین، آیین دادرسی مدنی - اجرای احکام، (تهران: گنج دانش، 1369).
    16. مدنی، جلال‌الدین، آیین دادرسی مدنی. ج 2، (تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران، 1357).
    17. مهاجری، علی، شرح جامع قانون اجرای احکام مدنی. ج 1، (تهران: انتشارات فکرسازان، 1383).
    18. مهاجری، علی، شرح جامع قانون اجرای احکام مدنی. ج 2، (تهران: انتشارات فکرسازان، 1384).
    19. مهاجری، علی، شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاههای عمومی و انقلاب. ج 1، (تهران: گنج دانش، 1379).
    20. نوکنده‌ای، عزیز، تفسیر قضایی آیین دادرسی مدنی ایران، (تهران: دانش‌نگار، 1380).

    - مقالات

    1. پهلوزاده، عباس و نظری، علی، «آثار حقوقی انتقال مال توقیف شده.» مجلۀ حقوقی دادگستری دورۀ جدید، ش 61 (1386).
    2. حکیمی تهرانی، محمدمهدی، «بررسی شرایط، احکام و آثار توقیف اموال غیرمنقول.» معرفت حقوقی 1، ش 1 (1390).
    3. دریایی، رضا و نوروزی محمد، «بررسی تطبیقی نظام دستور موقت در حقوق مالکیت صنعتی ایران و موافقتنامۀ تریپس»، پژوهشهای حقوق تطبیقی 16، ش 1 (1391).
    4. دشتی، رحمت، «بررسی آثار مترتب بر توثیق سهام در حقوق انگلستان و ایران»، فصلنامۀ بورس اوراق بهادار 3، ش 10 (1389).
    5. قلی‌زاده، احد، «تحلیل حقوقی تأمین دعوای واهی در امور حسبی» فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی 46، ش 2 (1395).
    6. محسنی، حسن و رضایی‌نژاد، همایون، «شکایت ثالث از عملیات اجرایی» در مقایسه با «اعتراض ثالث به رای».» مجلۀ حقوق خصوصی 8، ش 1 (1390).

    - Books

    1. Akhlaghi, Behruz, “Iran”, In International Enforcement of Foreign Judgments, by Paul Hopkins, 229-239. (New York: Yorkhill Law Publishing, 2005).
    2. Blum, Brian A, Bankruptcy and Debtor/Creditor. (New York: Aspen Publishers, 2006).
    3. Brindle, Pilar and Antonio Bravo, “Spain”, In International Enforcement of Foreign Judgments, by Paul Hopkins, 329-350. )New York: Yorkhill Law Publishing, 2005).
    4. Holloway, Patrick and Bradley Edas Webber Wentzel, “South Africa”, In Enforcement of Judgments, Awards & Deeds in Commercial Matters, by Carel J.H. van Lynden, 271-289, (London: Europe Lawyer Reference, 2013).
    5. Hopkins, Paul, “England and Wales” In International Enforcement of Foreign Judgments, by Paul Hopkins, 152-176, (New York: Yorkhill Law Publishiing, 2006).
    6. Kennett, W.A, Enforcement of Judgments in Europe. (New York: Oxford University Press, 2000).
    7. Nixon, Mary Anne, On your own North Carolina small claims court - A debt collection guide for North Carolina businesses. (North Carolina: Upublish.com, (1998).
    8. Osborne, Craig, Civil Litigation, (New York: Oxford University Press, 2008).
    9. Sherman, Tawni J, “Superseding and Staying Judgments in Utah” In Superseding and Staying Judgments - A National compendium, by Roger D. Townsend, 491-497, )Chicago: ABA Publishing, 2007).
    10. Subrin, Stephen N., and Margaret Y. K, Litigation in America - Civil Procedure in Context, )New York: Aspen Publishers, 2006).
    11. Vrellos, John, and George Scorinis, “Greece”, In Enforement of Judgments, Awards & Deeds in Commercial Matters, by Carel J.H. van Lynden, 127-145, (London: European Lawyer Reference, 2013).