حق سبق ازجمله حقوقی است که در ارتباط اشخاص با اشیا و اماکن ایجاد میشود. حق سبق یک اعتبار عقلایی و مورد تأیید شارع است. در باب ماهیت حق سبق برخی به اولویت اخلاقی و عدهای به حکم تکلیفی و عدهای نیز قائل به حق عینی شدهاند. تحقق این حق موجب ایجاد آثاری میشود که مهمترین آنها ملکیت یا اولویت تصرف برای فرد سابق است. میان فقهای امامیه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد که آیا حق سبق موجب ملکیت یا اولویت در تصرف میشود. فقهای اهل سنت قائل به ثبوت ملکیت مطلق هستند و روایات دال بر ملکیت به سبب احیای اراضی موات را بهعنوان دلیل بر مدعای خود بیان میکنند. متقابلاً فقهای امامیه معتقد به ملکیت در برخی موارد و ثبوت اولویت در برخی دیگر از موارد هستند. عمدۀ دلیل این نظر اجماع بر عدم ملکیت مطلق است و در مواردی مانند حیازت مباحات، احیای موات، زراعت و تألیف آثار علمی، قائل به تحقق ملکیتاند. یافتۀ این تحقیق آن است که حق سبق مصداق حق عینی است و تمام آثاری که بر این حق مترتب میشود، مانند عدم جواز تعدی به حق و نیز لزوم جبران خسارت ناشی از تجاوز به حق دیگری، بر حق سبق نیز مترتب میشود. در این مقاله با هدف تبیین ماهیت و آثار حق سبق و با استناد به منابع کتابخانهای و بهکارگیری روش تحلیلی- توصیفی به بررسی نظریات طرفین در زمینۀ موضوع موردبحث خواهیم پرداخت.
رهبر, مهدی, & غضنفری, پرستو. (1400). تحلیل ماهوی و آثار حق سبق در فقه مذاهب اسلامی. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 12(25), 135-161. doi: 10.22034/law.2021.33355.2293
MLA
مهدی رهبر; پرستو غضنفری. "تحلیل ماهوی و آثار حق سبق در فقه مذاهب اسلامی". مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 12, 25, 1400, 135-161. doi: 10.22034/law.2021.33355.2293
HARVARD
رهبر, مهدی, غضنفری, پرستو. (1400). 'تحلیل ماهوی و آثار حق سبق در فقه مذاهب اسلامی', مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 12(25), pp. 135-161. doi: 10.22034/law.2021.33355.2293
VANCOUVER
رهبر, مهدی, غضنفری, پرستو. تحلیل ماهوی و آثار حق سبق در فقه مذاهب اسلامی. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر, 1400; 12(25): 135-161. doi: 10.22034/law.2021.33355.2293