مطالعة تطبیقی حق وثیقه بر مال فکری در قانون نمونة معاملات با حق وثیقة آنسیترال و حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی، تهران

چکیده

در قانون نمونۀ معاملات با حق وثیقۀ 2016 آنسیترال امکان ایجاد حق وثیقه بر مال فکری وجود دارد. مال فکری در این قانون مترادف با حقوق مالی دارندۀ مال فکری بوده، شامل حق بهره‌برداری دارنده از مال فکری، حق منع استفادۀ غیرمجاز از مال فکری، حق مطالبۀ خسارت بابت استفادۀ غیرمجاز از مال فکری، حق ثبت و حق تجدید ثبت مال فکری، حق اعطای اجازۀ بهره‌برداری از مال فکری به اشخاص ثالث، حق اعطای اجازۀ انتشار مال فکری، و حق وصول حق‌الامتیاز استفاده از مال فکری است. حق وثیقه به سبب قرارداد وثیقه ایجاد می‌شود. در اثر حق وثیقه دارندۀ مال فکری حقوق خود در مال فکری را برای تضمین یک تعهد ارائه می‌کند تا در صورت نقض تعهد، وثیقه‌گیر حق استفاده از حقوق وی را داشته، به نام دارندۀ مال فکری و برای خود بتواند از این حقوق به‌منظور جبران عدم ایفای تعهد استفاده کند. اگرچه تمامی حقوق دارندۀ مال فکری از دیدگاه قانون نمونه ارزش مالی دارد و قابل توثیق است، ولی این قانون برای دو نوع از حقوق که ارزش تجاری و اقتصادی دارند حکم داده است که شامل حق انتقال مال فکری به دیگری و حق اعطای اجازۀ بهره‌برداری از مال فکری به اشخاص ثالث می‌شود. در حقوق ایران روشی شبیه روش قانون نمونۀ آنسیترال برای توثیق اموال فکری وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد می‌توان از قواعد قانون نمونۀ آنسیترال برای قانون‌گذاری در حقوق ایران استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


  1. الف) فارسی

    - کتاب‌ها

    1. صالحی ذهابی، جمال، حق اختراع: نگرشی تطبیقی، (تهران: شرکت سهامی انتشار، چ 1، 1388).
    2. میرحسینی، سید حسن، حقوق علائم تجاری، (تهران: میزان، چ 1، 1390).
    3. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق مدنی: رهن و صلح، (تهران: گنج دانش، چ 1، 1378).
    4. حکمت‌نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، (تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ 1، 1386).
    5. شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، (تهران، مجد. چ 5، 1385 ).

    - مقالات

    1. محمودی، اصغر، «رهن اموال فکری در پرتو مقررات قانون مدنی و مطالعۀ تطبیقی»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش 1 (1391).
    2. عباسی‌منش، حمیدرضا؛ صادقی، محمود؛ پارساپور، محمدباقر؛ صاحب، طیبه، «توثیق نرم‌افزار (مطالعۀ تطبیقی در الحاقیۀ آنسیترال در خصوص توثیق اموال فکری، قانون متحدالشکل تجاری امریکا و حقوق ایران)»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ش 4 (1397).
    3. پیلوار، رحیم، «مفهوم اموال فکری در حقوق اموال و جایگاه آن»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی. ش 12 (1394).
    4. طجرلو، رضا و شعبانی کندسری، هادی، «وثیقۀ شناور در نظام حقوقی کامن‌لا»، مطالعات حقوق تطبیقی، ش 1 (1393).
    5. کریمی، عباس و معین‌الاسلام، محمد، «رهن اموال فکری»، فصلنامۀ حقوق، ش 2 (1387).
    6. حبیبا، سعید و شعبانی کندسری، هادی، «جستاری نقادانه پیرامون دلایل لزوم عینیّت مورد رهن»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 12 (1394).
    7. باقری، محمود، جعفری چالشتری، محمود، «تحلیل اقتصادی رهن اموال فکری»، تحقیقات حقوقی، ش 62 (1392).

    ب) انگلیسی

    - Books

    1. Aram, Sinnreich, The Essential Guide to Intellectual Property, (New Haven: Yale University Press, 1nd Ed, 2019).
    2. Carlos, Correa & Xavier, Seuba, Intellectual Property and Development-Understanding the Interfaces, (Singapore: Springer Nature Pte Ltd ,1nd Ed, 2019).
    3. Eva-Maria, Kieninger, Security Rights in Movable Property in European Private Law, (Cambridge: Cambridge University Press, 1nd Ed, 2004).
    4. Hannan, Neil, Cross-Border Insolvency The Enactment and Interpretation of the UNCITRAL Model Law, (Singapore: Springer, 1nd Ed, 2017)
    5. Hugh, Beale & Michael, Bridge & Louise, Gullifer & Eva, Lomnicka, The Law of Security and Title-Based Financing, (New York: Oxford University Press, 3nd Ed, 2012).
    6. Janet M, Tavakoli, Structured Finance and Collateralized Debt Obligations New Developments in Cash and Synthetic Securitization, (New Jersey: John Wiley & Sons, Inc, 2nd Ed, 2008).
    7. Nancy, Kubasek & Linda, Barkacs & Lucien, Dhooge & Daniel, Herron & M. Neil Browne, Dynamic business law, (New York: McGraw-Hill Education, 4nd Ed, 2017).
    8. Philipp ,Sandner, The Valuation of Intangible Assets: An Exploration of Patent and Trademark Portfolios, (Wiesbaden: Springer Gabler, 1nd Ed, 2010).
    9. Raymond, Westbrook & Richard, Security for Debt in Ancient Near Eastern Law, (Boston: Brill Academic Publishers, 1nd Ed, 2001).
    10. Ting, Xu, & Jean, Allain, Property and Human Rights in a Global Context, (Oxford: Hart Publishing, 1nd Ed, 2016).
    11. World Bank Group, Secured-Transactions-Collateral-Registries-and-Movable-Asset-Based-Financing, (Washington: WORLD BANK Publishing, 1nd Ed, 2019)
    12. UNCITRAL, UNCITRAL Legislative Guide on Secured Transactions, (New York, United Nations, 1nd Ed, 2010).
    13. UNCITRAL, UNCITRAL Legislative Guide on Secured Transactions Supplement on Security Rights in Intellectual Property, (New York, United Nations: 1nd Ed, 2016).
    14. UNCITRAL, UNCITRAL Model Law on Secured Transactions Guide to Enactment, (Vienna: United Nations, 1nd Ed, 2017).

    - Articles

    1. Andrea, Tosato, “Security interests over intellectual property”, Journal of Intellectual Property Law & Practice, Vol. 6 (2011).
    2. Sarnelli, Jennifer, “Grasping for Air: Revised Article 9 and Intellectual Property in an Electronic World”, UCLA Entertainment Law Review, Vol. 11 (2004).
    3. William J. Murphy, “Proposal for a Centralized and Integred and Integrated Registr ated Registry for Security y for Security Interests in Intellectual Property”, The Journal of Law and Technology, Vol. 41 (2002).
    4. Xuan, Thao Nguyen, “Collateralizing Intellectual Property”, Georgia La Review, Vol. 42 (2007).