A Reflection on Cases of Deviation from Principles Governing Equal Retaliation for Causing Harm to Body

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor of Law, University of Tabriz,

2 Graduated Master of Criminal Law and Criminology, Mazandaran University,

Abstract

Retaliation (Retribution) is one of the endorsed rulings of Islam that
provides the victim (victim of an offence) with the possibility of causing
an injury like what the murderer has caused. Retribution is an early
penalty for intentional crimes whose implementation is based on respect
of some fundamental principles such as tit for tat and equality principles,
principle of lack of punishment awarded by judge and the principle of
adequacy and equity. However, if the execution of retaliation leads to the
violation of these principles, the principles will be replaced with other
principles, and retribution is replaced with blood money. The
substitution of principles rests on several other fundamental principles of
Islam including the precaution principle in blood or principle of
detention of retaliation or the principle of equality in punishment
deviation from which requires a valid and credible argument. However,
we van notice some deviation from rules in the Islamic criminal law
1392 (2013) regarding the retaliation of some organs among which we
can refer to retribution, criminal’s (murderer’s) left hand in the absence
of the right hand and retaliation of foot instead of hand in the absence of
hand (article 393 ICL), retaliation of person’s two eyes when the
criminal has intentionally made one eye of the victim blind (article 403
ICL), retaliation of tongue with taste for a tongue without taste (article
410 ICL), and an eyelid of a healthy eye for a blind eye (article 406
ICL). To investigate the logic behind these rules in jurisprudence, to
consider different opinions, to deal with the viewpoints in other religions
in similar cases, and to reconcile these issues with legal principles, the
exceptions will be studied and ways to replace them will be examined.
 

Keywords


  1. قرآن کریم

    1. احمدپور، اکبر و گلستان‌پور، صدیقه (1390)، «قصاص عضو و لزوم همانندی اعضا»، مجلۀ مطالعات حقوقی، دورۀ سوم، شمارۀ 2.
    2. اردبیلی، محمدعلی (1393)، حقوق جزای عمومی جلد سوم، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
    3. پوربافرانی، حسن (1383)، «نقد رویۀ شهرت‌گرایانه در سیاست جنایی تقنینی ایران»،مجلۀ نامه مفید، سال دهم، شمارۀ 43.
    4. خسروشاهی، قدرت‌الله (1380)، فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، چاپ اول، تهران: نشر بوستان کتاب.
    5. زینعلی، حسین (1373)، بررسی رضایت مجنی‌علیه در قتل عمدی، استاد راهنما: ایرج گلدوزیان، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه حقوق و علوم سیاسی تهران.
    6. ساریخانی، عادل؛ آقابابایی، اسماعیل؛ عطارزاده، سعید (1392)، «اجماع و نقش آن در استنباط احکام کیفری»، فصلنامۀ پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دورۀ دوم، شمارۀ 32.
    7. شاه حسینی، سعید (1391)، خشکی چشم، نشریۀ داخلی بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور، دورۀ دوم، شمارۀ 2.
    8. طالع زاری، علی و طالع زاری الهه، (1396)، مجازات سقط‌جنین عمدی دارای روح در حقوق ایران، چاپ اول، تهران: نشر کتاب آوا.
    9. صادقی، محمدهادی (1393)، جرائم علیه اشخاص، جلد 1، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
    10. کاتوزیان، ناصر (1376)، «حقوق و عدالت»، نشریۀ نقد و نظر، دورۀ سوم، شمارۀ 10-11.
    11. محقق داماد، مصطفی (1380)، «چشم‌اندازی بر حدود و اجرای علنی آن»، فصل‌نامۀ الهیات و حقوق، دورۀ سوم، شمارۀ 2.
    12. مکارم شیرازی، ناصر (بی‌تا)، تقریرات دروس خارج فقه، جزوۀ شمارۀ 9، نشر فیضیه به نقل از میرمحمدصادقی، 1392، جلد 1.
    13. دادنامۀ شمارۀ 9509977112800888، کلاسۀ 950645، مورخ 17/6/1395 صادره از شعبۀ 118 دادگاه کیفری شیراز
    14. ابن ادریس، محمد‌بن منصور (1411ق)، السرایر، جلد 3، چاپ اول، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
    15. ابن قدامه، عبدالله‌بن احمد (1424ق)، المغنی، جلد 9، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
    16. ابن مطهر، حسن‌بن یوسف، حلی (1379)، تحریر الاحکام شرعی علی مذهب الامامیه (ط-القدیمه)، جلد 2، چاپ سوم، مشهد: مؤسسۀ آل بیت علیهم السلام.
    17. ابن مطهر، حسن‌بن یوسف، حلی (بی‌تا)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، جلد 2، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
    18. اشتهاردی، علی (بی تا)، فتاوی ابن جنید،جلد 1، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
    19. اصفهانی، محمدبن حسن (1416ق)، کشف اللثام عن قواعد الاحکام، جلد 11، چاپ سوم، قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی.
    20. جبعی عاملی، زین‌الدین (بی‌تا)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، جلد 10، چاپ سوم، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی المطبوعات.
    21. جبعی عاملی، زین‌الدین (1418ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد 15، بیروت: مؤسسۀ معارف الاسلامیه.
    22. جزیری، عبدالرحمن (1420ق)، الفقه علی المذاهب الاربعه، جلد 5، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
    23. حر عاملی، محمدبن حسن (1416ق)، وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل الشریعه، جلد 19، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    24. خویی، ابوالقاسم (1428ق)، مبانی تکمله المنهاج، جلد 2، چاپ سوم، قم: مؤسسۀ احیاء آثار الامام.
    25. زیدان، عبدالکریم (1394)، قصاص و دیات در دین اسلام: مطالعۀ تطبیقی بین مذاهب اسلامی، مترجم: علی‌اکبر ایزدی فرد و محمد نبی‌پور، چاپ اول، تهران: نشر مجد.
    26. شیخ نظام، مولی (1421ق)، الفتاوی الهندیه، جلد 6، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
    27. شیرازی، ابراهیم‌بن علی‌بن یوسف، (1414ق)، المهذب فی فقه مذهب الامام الشافی، جلد 2، چاپ اول، بیروت: دارالفکر.
    28. طوسی، محمدبن حسن (1429ق)، الخلاف، جلد 5، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
    29. طوسی، محمد‌بن حسن (بی تا)، النهایه، جلد 1، چاپ سوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
    30. طوسی، محمد‌بن حسن (1364)، تهذیب الاحکام، جلد 10، چاپ اول، تهران، دارالکتب اسلامیه.
    31. طباطبایی، علی (1420ق)، ریاض المسائل، جلد 14، چاپ دوم، قم، مؤسسۀ نشر الاسلامی.
    32. فخرالمحققین، محمدبن حسن‌بن یوسف (1389)، ایضاح الفوائد، جلد 4، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    33. کاشانی، ابی بکربن مسعود (بی‌تا)، بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع، جلد 10، چاپ اول، بیروت، دارالکتاب العلمیه.
    34. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1401ق)، الکافی، جلد 7، چاپ اول، بیروت: دارصعب، دارالتعارف للمطبوعات.
    35. محقق حلی، جعفربن حسن (بی‌تا)، شرایع الاسلام فی مسایل الحلال والحرام، جلد 4، چاپ دوم، بیروت: دارالقاریی.
    36. مقدس اردبیلی، احمد (بی‌تا)، مجمع القائده والبرهان فی شرح الاذهان، جلد 14، چاپ سوم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
    37. موسوی خمینی، روح‌الله (1379)، تحریر االوسیله، جلد 2، چاپ سوم، قم: نشر دارالعلم.
    38. نجفی، محمدحسن (1981م)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 41، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث العربی.