Epistemological Evaluation of the Concept of "the Right of God"in Islamic Jurisprudence

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Law Department, Faculty of Litrature and Human Sciences, University of Razi.

2 BA. In Jurisprudence and lslamic law

Abstract

The Right of God is one of the key concepts in Islamic jurisprudence
and it is the direct or indirect foundation of all the rules of Islam. This
study has not only proven this mentioned fact but has also shown that the
“Right” in that phrase has different meanings from “The right of human”
phrase; one of them is factual and the other one is metaphorical .These
two words are not even literally equivalent; their owners are essentially
and fundamentally dual; this has changed the nature of their rights
fundamentally. Also this evolution has resulted in grave differences and
these differences have separated these two types of “Rights” from one
other. The separation is such deep that it cannot be ignored and hence
these two words, apart from their distinct instances, cannot be considered
as synonyms; thus there is not any theoretical solution unless we
consider one of them as factual and the other one as metaphorical. In the
second step the study has argued that if the word “right” collocates with
God (ALLAH), it is a metaphor and if it collocates with “human” (ALNA:
S), it is factual. Furthermore, it has been argued that since “right
“stems from need, shortness, and weakness, the right must be useful for
its owner and its non-compliance must make him suffer and finally
deprivation of any right must be potentially possible; this possibility is
the evidence of the weakness of its owner in protecting his right and
because of these three reasons, God has not the position of possession of
right, so he has not any right legally. At last, it has been proven that
because these two rights have different meanings, origins and
interpretations, they are not synonyms and, therefore, it is impossible to
generalize their rules to each other. These rules and principles cannot be
considered in Islamic jurisprudence rules as “The rights of God”. It is
1. 
2. 
clear that since god does not have any rights and the phrase of “right of
god” is a metaphor, in spite of correctness or wrongfulness of this
argument, a concept that does not have any external manifestation and
cannot be imagined in a mind, determination of its character is illogical.
This article deals with negative logic before proving that the right of god
is a metaphor.

Keywords


  1. قرآن کریم (1387)، ترجمۀ محمد مهدی فولادوند، چ ششم، قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  2. قرآن کریم (بی‌تا)، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات نیلوفر.
  3. قرآن کریم (1373)، ترجمۀ ناصرمکارم شیرازی، قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  4. قرآن کریم (1367)، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران: انتشارات سروش.
  5. نهج البلاغه (1377)، به کوشش شریف رضی، ترجمۀ محمد جعفر امامی و محمد رضا آشتیانی، قم: انتشارات مدرسۀ امام علی بن ابیطالب (ع).
  6. اندلسی، محمدابن احمد (ابن رشد)، (1409)، بدایة المجتهد، ج2، بیروت: چاپ طه.
  7. بخاری، محمدبن اسماعیل بن ابراهیم (1387)، صحیح بخاری، ج1، تربت جام، انتشارات شیخ احمد جام.
  8. تبریزی، جواد (1372)، ارشادالطالب الی تعلیق علی المکاسب، ج2، قم: مطبعۀ مهر.
  9. جمعی از نویسندگان (1390)، تفسیرنمونه، زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، ج1و2و3و7، چ پنجاه‌و‌یکم، تهران: انتشارات درالکتب الاسلامیه.
  10. جوادی آملی، عبدالله (1385)، حق و تکلیف در اسلام، چ دوم، قم: مرکز نشر اسراء.
  11. حلی (علامه)، (1388)، کشف المراد، ترجمه و شرح علی شیروانی، قم: دارالعلم.
  12. حلی (محقق)، ابوالقاسم جعفربن حسن ابن یحیی (1409)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، تهران: انتشارات استقلال .
  13. رضا، محمد باقر (پاییز 1384)، مقالۀ «معیار تشخیص حق ‌الله و حق‌ الناس و مصادیق مهم آن درفقه اسلامی»، فصلنامۀ طلوع، سال چهارم، شمارۀ پانزدهم.
  14. زارعی، محمد حسین (مهر 1389)، مقالۀ «فقه همان حقوق نیست»، مهرنامه، ماهنامۀ علوم انسانی، شمارۀ پنجم.
  15. الزحیلی، وهبه (1406)، الاصول الفقه الاسلامی، چ اول، دمشق: دارالفکر للطباعه و النشر.
  16. سبحانی، جعفر (بهار 1382)، مقالۀ «مسلک حق الطاعه بین الرفض والقبول»، فصلنامۀ پژوهش‌های اصولی، شمارۀ 3.
  17. شبستری، شیخ محمود (1382)، گلشن راز، به کوشش محمد رضا برزگر خالق، چ اول، تهران: انتشارات زوار.
  18. صدر، محمد باقر (1431)، دروس فی علم الاصول، ج1، بیروت: دارالجواد الائمه.
  19. طباطبایی، محمد حسین (1387)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ محمد باقر موسوی همدانی، ج1و3و6، چ‌ بیست‌و‌ششم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  20. طبرسی، ابوعلی فضل بن محمد (1378)، تفسیر مجمع‌البیان، ترجمۀ علی کرمی، ج1و2، تهران: انتشارات فراهانی.
  21. فخررازی، محمد بن عمر (1386)، مفاتیح الغیب (تفسیرکبیر)، ترجمۀ علی اصغر حلبی، ج5و8، چاپ دوم، تهران: انتشارت اساطیر.
  22. فنایی، ابوالقاسم (1392)، اخلاق دین‌شناسی (پژوهشی در مبانی اخلاقی و معرفت­‌شناسانه‌ی فقه)، تهران: نشر نگاه معاصر.
  23. فیض، علیرضا (پاییز 1383)، مبادی فقه واصول، چاپ شانزدهم، انتشارات دانشگاه تهران.
  24. کاتوزیان، ناصر (1388)، فلسفه حقوق، ج1، چاپ پنجم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  25. کلینی رازی، محمدبن یعقوب (1390)، اصول کافی، ترجمۀ حسین استاد ولی، چاپ دوم، تهران: نشر دارالثقلین.
  26. گلدوزیان، ایرج (1390)، محشای قانون مجازات اسلامی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات مجد.
  27. لاریجانی، صادق (مهر 1381)، مقالۀ «نقدی برنظریۀ حق الطاعه»، فصلنامۀ پژوهش‌های اصولی، شماره1.
  28. محمدی، علی (1390)، شرح کشف المراد، چاپ اول، قم: نشر اندیشه مولانا.
  29. محمدی ری شهری، محمد(1419ه.ق)، میزان الحکمه، چ اول،قم: انتشارات دارالحدیث.
  30. مصباح یزدی، محمد تقی (1381)، دروس فلسفه اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
  31. مظفر، محمد رضا (1388)، اصول الفقه، ترجمۀ علی شیروانی، ج‌1، قم: انتشارات دارالفکر.
  32. مغنیه، محمد جواد (ربیع الاول1376)، مجلة رسالة الاسلام، السنه الثامنه، العدد4.
  33. موحد، محمدعلی و رستمی، اردشیر (پاییز 1384)، مقالۀ «معیار تشخیص حق الله و حق الناس و مصادیق مهم آن در فقه مذاهب اسلامی، فصلنامۀ طلوع، شمارۀ 15.
  34. نایینی، محمد حسین (1376)، منیة الطالب، چ اول، تهران: المکتبة المحمدیه.