Reinvestigation into Hypothecation and its Scope from the Perspective of Islamic Jurisprudence (Fiqh)

Document Type : Research Paper

Author

Associat Professor, Universtiy of Ayatollah Haeri, Meibod

Abstract

Other than its sense of ownership, domination sometimes refers to
hypothecation and priority right. This is applicable to cases where there
is no legal or customary value, or the owner is unknown. The validity of
transactions depends on ownership of objects and specified values. In
some cases, an object is not considered a property or owned by anyone,
but the transaction will be valid and the price will be paid. The price
basically serves the hypothecation, rather than the object left without any
owner or value. In addition, the notion that some objects are value-less
just because there are no benefits seems quite controversial. Many of
those objects have, owing to human knowledge and modern
technologies, can be converted into beneficial materials and even vital
for everyday life, natural environment and other creatures. In the fiqh
literature, there are no explicit scripture to prove hypothecation in foul
objects. This right, and even the subsequent ownership, can rather be
proven based on analytical commentary of how foul objects are
purchased as well as the methodology of scholars and other evidence. In
the rest of cases concerning hypothecation, however, there are authentic,
explicit evidence available. Similar to other items subject to ownership
and value, this right is supported by legal concepts such as validity of
purchase, inheritance permit and validity of will.

Keywords

References

  1. فارسی

    1. احمدى میانجى، على (1424)، مالکیت خصوصى در اسلام، چ اول، تهران: نشر دادگستر.
    2. بهجت، محمدتقی (1428)، استفتائات، ج3، چ اول، قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت.
    3. بندر ریگی، محمد (1368ش)،فرهنگ عربی به فارسی (ترجمة منجدالطلّاب)، تهران: انتشارات اسلامی.
    4. جعفرى، محمد تقى‌ (1419)، رسائل فقهی، چ اول، تهران: مؤسسة منشورات کرامت‌.
    5. خامنه‌ای، سیدعلی (1424)،  الأجوبه الاستفتائات (فارسی)، چ اول، قم: دفتر آیت‌الله خامنه‌ای.
    6. فاضل لنکرانی، محمد (بی‌تا)، احکام پزشکان و بیماران، بی‌نا
    7. فرهیخته، شمس‌الدین (1377ش)، فرهنگ فرهیخته، تهران: زرین.
    8. محقق داماد، سید مصطفی (1406)، قواعد فقه، ج1و2، چ دوازدهم، قم: نشر علوم اسلامی.
    9. مسعود،جبران (1376ش)، فرهنگ الفبایی الرائد، ج1، ترجمۀ رضا اترابی‌نژاد، مشهد: آستان ‌قدس‌ رضوی
    10. مکارم شیرازی، ناصر (1429)، احکام پزشکی، چ اول، قم: مدرسه امام علی (ع).
    11. منتظرى، حسین‌على (1409)، مبانى فقهى حکومت اسلامى‌، ج6، چ اول، قم: مؤسسه کیهان.
    12. منتظری، حسین‌علی (بی‌تا)، رساله استفتائات، ج2، چ اول، قم.
    13. موسوی ‌خمینی، روح‌الله (1426)، توضیح المسائل، چ اول، بی‌جا.

    ب) عربی

    1. ابن‌البراج (1406)، قاضی عبدالعزیز، المهذب، ج1، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    2. ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد (1421)، النهایه، ج1، چ اول، ریاض: دارابن الجوزی
    3. ابن منظور (1416)، لسان العرب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    4. ابن عبّاد، اسماعیل (1414)، المحیط‌فی‌اللّغه، تحقیق محمدحسن آل‌یاسین، بیروت: عالم الکتب.
    5. ابن فارس بن زکریا، احمد (1404)، معجم مقاییس اللغه، ج3، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
    6. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1406)،حاشیه‌المکاسب، تصحیح سید شمس‌الدین، تهران: وزارت ارشاد
    7. اراکی، محمدعلی (1415)، کتاب البیع، قم: اسماعیلیان.
    8. اردبیلی، میرزا یوسف (1418)، رساله فی الغناء، چ اول، قم: نشر مرصاد.
    9. انصاری، مرتضی (1415)، کتاب المکاسب، 4ج، چ اول، قم: کنگرۀ جهانی شیخ اعظم.
    10. بجنوردی، سید حسن (1419)، القواعد الفقهیه، 7ج، چ اول، قم: نشر هادی.
    11. بحرالعلوم، محمدبن‌محمدتقی (1403)، بلغه‌الفقیه، ج1و3، چ4، تهران: مکتبه الصادق(ع).
    12. بهبهانی، وحید (1421)، مقاطع الفضل، 2ج، چ اول، مؤسسۀ علامه وحید بهبهانی.
    13. بهجت، محمد تقی (1426)، جامع المسائل ،ج1 ، چاپ دوم،  قم: دفترآیت‌الله بهجت.
    14. تبریزی، جوادبن‌علی (1426)، منهاج‌الصالحین، 2ج، چ اول، قم: مجمع الامام المهدی(عج).
    15. تمیمى مغربى، نعمان‌بن‌محمد (1385ق)،دعائم الإسلام‌، 2ج، چ دوم، قم‌: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    16. جزیری، عبدالرحمن و غروی، یاسر مازح (1419)، الفقه علی المذاهب الأربعه و مذهب أهل البیت علیهم السلام، ج2، چ اول، بیروت: دار الثقلین.
    17. الجوهری، اسماعیل بن حمّاد (1399ق)، الصّحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج4، بیروت: دار العلم للملایین.
    18. حجت کوه‌کمری، سید محمد (1409)، البیع، المقرّر: شیخ ابوطالب التجلیل التبریزی، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
    19. حرانی، ابن شعبه (1404)، تحف العقول، چ دوم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
    20. حرعاملی، محمد بن حسن (1409)، وسایل الشیعه، ج25، چ اول، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    21. حسینی روحانی، صادق (1429)، منهاج الفقاهه، 6ج، چ پنجم، قم: أنوار الهدی.
    22. حسینی‌عاملى، جوادبن‌محمد (بی‌تا)، مفتاح الکرامة، ج3، چ اول، بیروت‌: دار إحیاء.
    23. حکیم‌طباطبایی، محسن (1410) منهاج‌الصالحین (المحشی)، ج2، چ اول، بیروت: دار التعارف.
    24. حلی (محقق)، جعفر بن حسن (1408)، شرائع الاسلام ،ج3، چ دوم، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
    25. حلی (علامه)، حسن بن یوسف (1414)، تذکره‌الفقهاء، ج10، چ اول،قم، مؤسسه آل البیت (ع).
    26. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1412)، منتهی المطلب، ج15، چ اول، مشهد: مجمع البحوث.
    27. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412)، مفردات ألفاظ القران، چ اول، لبنان: دار العلم.
    28. سبزوارى، سیدعبدالأعلى (1413)، مهذبّ الأحکام، ج10، چ اول، قـم: مؤسسـه المنـار.
    29. شبیری زنجانی، موسی (1419)، کتاب نکاح، ج17، چ اول، قم: مؤسسۀ منشورات کرامت.
    30. عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1410)، الروضه البهیه، ج10، چ اول، قم: داوری.
    31. طباطبایی یزدی، محمد کاظم (1414)، تکمله العروه الوثقی، ج1و2، چ اول، قم: داوری.
    32. ـــــــــــــــــــــــــــ (1378)، حاشیه المکاسب، ج1، چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    33. طریحی، فخرالدین (1416)، مجمع البحرین، ج5، چ سوم، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
    34. طوسی (شیخ)، محمد بن حسن (1407الف)، تهذیب الاحکام، ج4، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    35. ــــــــــــــــــــــ (1407ب)، الخلاف، 6ج، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی
    36. ــــــــــــــــــــــ (1387ق)، المبسوط، ج2و3، چ سوم، تهران: مکتبه المرتضویه
    37. ــــــــــــــــــــــ (1400)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى‌، چ دوم، لبنان: دار الکتاب العربی‌
    38. فاضل لنکرانی، محمد (بی‌تا)، جامع المسائل، ج1، چ یازدهم، قم: انتشارات امیر قلم‌.
    39. الفراهیدی، الخلیل بن احمد (1405)، کتاب العین، ج3، تحقیق مخزومی و سامرائی، قم: مؤسسۀ دار الهجره
    40. فیومی، احمد بن محمد مقری (1414)، المصباح المنیر، چ اول، قم: منشورات دار الهجره.
    41. کاشف‌الغطا، جعفر بن خضر (1422)، کشف الغطاء، ج3، چ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    42. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407)، الکافی، علی‌اکبر غفاری، ج4، چ چهارم، تهران: دارالکتب‌.
    43. لاری، عبدالحسین (1418)، التعلیقه علی المکاسب، چ اول، قم: مؤسسۀ المعارف الاسلامیه.
    44. مامقانی، محمد بن حسن (1416)، غایه الآمال، ج1، چ اول، قم: مجمع الذخائر الاسلامیه.
    45. محقق ‌کرکی، علی‌بن‌حسین (1414)، جامع المقاصد، ج4، چ دوم، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    46. مکارم شیرازی، ناصر (1425)، انوارالفقاهه(البیع)، چ دوم، قم: مدرسه امام علی(ع).
    47. موسوی ‌خمینی، روح‌الله (1379ش)،کتاب البیع، چ اول، تهران: مؤسسۀ نشر آثار امام.
    48. ـــــــــــــــــــــ (1415)، المکاسب المحرمه، ج1، چ اول، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام.
    49. ــــــــــــــــــــ (1420)، حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانی، تهران: مؤسسۀ نشر آثار امام.
    50. ـــــــــــــــــــ (1424)، توضیح‌المسائل (محشی)، ج2، چ هشتم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    51. ـــــــــــــــــــ (بی‌تا)، تحریر الوسیله، ج1، چ اول، قم: دارالعلم.
    52. موسوی ‌خویی، ابوالقاسم (1410)،منهاج الصالحین، ج2، چ 28، قم: مدینه العلم.
    53.  ـــــــــــــــــــــ (1379ق)، مصباح‌الفقاهه، مقرر: توحیدی، ج2و3و5، چ اول، نجف: انتشارات حیدری
    54. نائینی، میرزا محمد حسین (1413)، المکاسب و البیع، ج1، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    55. نجفی کاشف الغطا، محمدحسین (1359ق)، تحریر المجله، ج1، چ اول، نجف: المکتبه المرتضویه،
    56. نجفی کاشف الغطاء، مهدی (1423)، أحکام المتاجر، چ اول، نجف: مؤسسۀ کاشف الغطاء.
    57. نجفی، محمد حسن (1404)، جواهر الکلام، ج22و38، چاپ هفتم، بیروت: دار إحیا التراث العربی.
    58. نراقی، مولی احمد بن محمد (1415)، مستند الشیعه، ج18، چ اول، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).

    هاشمی شاهرودی، محمود و جمعی از پژوهشگران (1423)، موسوعه الفقه الاسلامی طبقا مذهب اهل بیت (ع)، چاپ اول، ج1و7 ، قم: مؤسسۀ دایره‌المعارف فقه اسلامی. 

Files

Share

How to cite

Statistics