Return of Balance to the Theory of Abuse of Right

Document Type : Research Paper

Author

Assistant Professor in Private Law, University of Tabriz

Abstract

Avarice in implementing right not only is morally reprehensible but
the law also explicitly rejects it. However, the scope of implementing
right has always been disputed, and often, we observe the formation of
different legal decisions in this important area of tort law. Enacting
articles 352 to 354 of the ex Penal Code represented the absolute liability
of the owner of the right; it did not have any result except suspension in
the time of friction with the other people’s right, which prompted
criticism from legal writers and resulted in the nullity of the mentioned
articles; writing and enacting of article 521 of the new Penal Code did
not make things so clear. The present paper looks for the possibility of
accumulating the newly enacted article of Penal Code with the article
132 of Civil Code in light of French lawyers and Shiite Faqihs' views. It
also deals with the scope, conditions and enforcement of rights abuses.
The basis of abuse of right in our law is article 132 of Civil Code but
sometimes the right is strict, so we miss the sanction and sometimes it is
relative.

Keywords

References

  1. فارسی و عربی

    1. امامی، سیدحسن (1370)، حقوق مدنی، جلد 1، تهران: انتشارات اسلامیه.
    2. پروین، فرهاد و نصرتی صدقیانی، ناصر (1390)، «تحلیلی از مسئولیت مندرج در مادۀ 132 قانون مدنی و تأملی بر تخصیص یا عدم تخصیص آن»، فقه و حقوق اسلامی، شمارۀ 3.
    3. خدادادپور، منیره و دیلمی، احمد (1388)، «سوءاستفاده از حق طلاق و راهکارهای مقابله آن»، مجلۀ خانواده پژوهی، شمارۀ 17.
    4. حاجی نوری، غلامرضا (1391)، «نقش تقصیر در ضمان ناشی از تسبیب»، فصلنامۀ حقوق، شمارۀ 3.
    5. حائری شاهباغ، سیدعلی (1376)، شرح قانون مدنی، جلد 1، تهران: انتشارات گنج دانش.
    6. شهیدی، مهدی (1380)، «تجاوز از حق»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، انتشارات دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، شمارۀ 33-34.
    7. کاتوزیان، ناصر (1376)، الزامات خارج از قرارداد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    8. کریمی، عباس(1391)، «شروط تحمیلی از دیدگاه قواعد عمومی قراردادها»، مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، شمارۀ 1.
    9. آشتیانی، میرزا محمد حسن (بی‌تا)، شرح فرائد الاصول (بحر الفوائد)، تهران: چاپ اسلامیه.
    10. آل کاشف الغطاء، شیخ محمد حسین (2011 م)، تحریر ﺍلمجلةالاحکام ﺍلعدلیة، جلد 1، تهران: دارالتقریب الاسلامی.
    11. امام خمینی، روح‌الله (1385ق)، الرسائل، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    12. انصاری، شیخ مرتضی (1368)، المکاسب، تبریز: چاپ غدیر.
    13. بجنوردی، سیدحسن (1377)، القواعد الفقیهه، جلد 2، قم: الهادی.
    14. تمیمی مغربی مصری، ابی حنیفه نعمان ابن محمد (1969 م)، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام عن اهل بیت، مصر: دارالمعارف.
    15. حسینی سیستانی، سید علی (1414 ق)، لاضرر و لاضرار، قم: نشر مکتبةﺁیةالعظمی سیستانی.
    16. حسینی عاملی، محمد جواد (بی تا)، مفتاح ﺍﻟﻛﺮﺍمة فی شرح قواعد العلامة، جلد 7، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    17. خویی، سید ابولقاسم (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، جلد 2، قم: مؤسسۀ انصاریان.
    18. جیلانی، میرزا ابولقاسم (معروف به میرزای قمی)، (1360)، جامع الشتات، جلد2، تهران: انتشارات کیهان.
    19. ــــــــــــــــــــــ ، (1380)، «تصرف المالک مع تضرر الغیر به»، مجلۀ فقه، شمارۀ 13.
    20. رشتی، میرزا حبیب‌الله (1388)، کتاب الغصب، تهران: انتشارات مدرسۀ عالی شهید مطهری.
    21. طباطبائی کربلائی، سید علی (1414 ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، جلد1، بیروت.
    22. مکارم شیرازی، ناصر (1382ق)، اﻟﻘﻮاﻋﺪالفقیهة، جلد 1، قم: انتشارات ﻣﺪﺭسة اﻻﻣﺎﻡ ﻋﻠﻰ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ.
    23. مصطفوی، سیدکاظم (1379)، القواعد، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
    24. نائینی، میرزا محمدحسین (1418ق)، منیه الطالب (با تقریرات شیخ موسی نجفی خوانساری)، جلد 2، قم: تحقیق و نشر مؤسسۀ نشر اسلامی.
    25. نجفی، شیخ محمد حسن (1374)، جواهرالکلام، جلد 37، تهران: ﺍلمکتبةﺍﻻسلامیة.

    ب) فرانسه

    1. Cornu, Gérard&Foyer, Jean, (1996), Procédure Civile, 3éd, Paris, PUF.
    2. Flour, Jacques, Aubert Jean-luc, (1996), Les Obligation, L’actJuridique, 6éd, Paris, Armand Colin.
    3. Kaczmarek, Laurent, (2012), Le Responsailité Pour Fait normal, Paris, E.P.U.
    4. Le Tourneau, Ph, Cadiet (Loic), (2001), Droit de la Responsabilite et des Contrats, Paris,Dalloz.
    5. Malinvand, Ph, (2005), Droitdes Obligations, 10thed, Paris.
    6. Mazeaud (H-Jet L), (1988), Lecons de droit Civil, T.2. V.1. Obligation, Paris, Montchrestien.
    7. Viney, Genevieve, (1998), Les Conditions de la Responsabilite, 2ed, Paris, L.G.D.J.
    محسن (1406)، الوافی، جلد 18، چاپ اول، اصفهان: کتابخانۀ امام على.
  2. کلینى، ابوجعفر محمد (1407)، الکافی، جلد 5، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  3.  مجلسى، محمد باقر (1403)، بحارالأنوار، جلد 72، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  4. محقق ثانى، على بن حسین عاملی (1414)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، جلد4و 5، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ آل البیت.
  5. مغنیه، محمد جواد (1421)، فقه الامام الصادق علیه السلام،جلد 4، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ انصاریان.
  6. موسوى خمینى، روح‌الله (1425)، تحریر الوسیله، مترجم: اسلامى، على، جلد 1 و 4، چاپ بیست و یکم، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  7. نجفى، محمد حسن (1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد 22، 23، 25، 27 و 35، چاپ هفتم، بیروت: دار الإحیاءالتراث العربی.
  8.  نورى، حسین (1408)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد 14، چاپ اول، قم: مؤسسۀ آل البیت.
  9. واسطى، محب الدین (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، جلد 5، چاپ اول، بیروت: دار الفکر.
  10. امامى، حسن، حقوق مدنى، جلد 1 و 2، تهران: انتشارات اسلامیه، بی تا.
  11. امیدی، مجتبی (پاییز 1386)، حقوق بانکی 2، تک جلدی، چاپ سوم، تهران: بانک ملی ایران.
  12. بجنوردى، سید محمد (1401)، قواعد فقهیه، جلد 1و 2، چاپ سوم، تهران: مؤسسۀ عروج.
  13. شاهرودى، محمود هاشمى (1426)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، جلد 1، چاپ اول، قم: دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت.
  14. طباطبائی، سید محمد حسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: موسوی همدانی، سید محمد باقر، جلد 2، چاپ چهارم، قم: انتشارات حوزه علمیه قم.
  15. طبرسی، فضل بن حسن (1360)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجم: ستوده، رضا،  جلد 3، چاپ اول، تهران: انتشارات فراهانی.
  16.  قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، جلد 1، چاپ یازدهم، تهران: درس‌هایی از قرآن.
  17.  قرشى، علی اکبر(1412)،قاموس قرآن، جلد1و7، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  18. محقق داماد، مصطفی (1383)، قواعد فقه، جلد 1و 2، چاپ دوازدهم، تهران: نشر علوم اسلامی.
  19. مکارم شیرازی، ناصر، ربا و بانکداری اسلامی، چاپ اول، قم: بی نا، بی تا.
  20.  مطهرى، شهید مرتضى،  فقه و حقوق، جلد 2، چاپ اول، قم: بی جا، بی تا.
  21. موسویان، عباس (پاییز 1384)، «ارزیابی قراردادهاو شیوه های اعطای تسهیلات در بانکداری بدون ربا»، اقتصاد اسلامی، شمارۀ 19.
  22. میرزاى قمى، ابوالقاسم (1413)، جامع الشتات، جلد 3، چاپ اول، تهران: مؤسسۀ کیهان.
  23. میرمعزی، سیدحسن، «صلح و جعاله بدیل‌هاى مناسب براى عقود بانکی»، مجلۀ فقه اهل بیت، جلد 20- 19، چاپ اول، قم: دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت، بی تا.
  24. هرورانی، حسین و زه تابیان، مصطفی (مهر 1388)، «شیوه‌های اعطای تسهیلات و نحوه وام دهی با توجه به ماهیت آنها»، بورس، شمارۀ 86.
  25. قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) و آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرائی، (1371)،تهران: بانک مرکزی جمهوری اسلامی.

 

Files

Share

How to cite

Statistics