Economic Analysis of the Transaction Costs of Istisna and Critique of the Banking Istisna Instruction of the Money and Credit Council

Document Type : Research Paper

Authors

1 Master’s Student in International Commercial and Economic Law, University of Tehran, Iran

2 Associate Professor, University of Tehran

10.22034/law.2024.59116.3333

Abstract

In today's world, banks operate in the financial sector and their main function is to attract deposits from the public (customers) and provide loans to applicants (borrowers). Banks reduce transaction costs and act as intermediaries in money market transactions. If a bank enters the real economy sector, it essentially becomes involved in entrepreneurship, which conflicts with its primary function. Some Islamic contracts pose a risk to banks entering into entrepreneurship. One of these contracts is the Istisna contract. The Istisna contract has existed among people in traditional societies since the past, and general and Shia jurists have expressed different views on its validity and nature, and this issue has not been a point of agreement between them. Regardless of the nature of Istisna, supplementary rules for this contract must first be established by a specific legislator. On the other hand, a bank's Istisna contract was included in Islamic banking contracts by the directive of the Money and Credit Council. In this paper after examining the nature and economic analysis of Istisna outside the banking system, we criticize the Istisna directive of the Money and Credit Council and analyze the disadvantages of this contract in the banking system and its conflicts with the philosophy of banks' existence. In this article, using analytical and descriptive methods as well as library research, we conclude that the costs arising from Istisna contracts and similar contracts such as Murabaha lead to economic inefficiency, and due to increased transaction costs, information asymmetry, and lack of benefit-cost, the banking system should avoid entering this field.

Keywords

Main Subjects

References

  1. الف) منابع فارسی

    - کتاب‌ها

    1. باقری، محمود و رحمانی، حامد (1401). مبانی نظری حقوق مبارزه با پولشویی (ابعاد ملی و بین المللی). تهران: پژوهشکده حقوقی شهردانش.
    2. بادینی، حسن (1394). فلسفۀ مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
    3. سلطانی، محمد (1390). حقوق بانکی. تهران: میزان.

    - مقالات

    1. آقایی طوق، مسلم (1392). تحلیلِ تحلیل اقتصادی حقوق. مطالعات حقوق تطبیقی، 4 (2)، 1-.17
    2. الهام، صادق و عباسی، یونس (1399). قرارداد استصناع بانکی در ترازوی تحلیل و نقد فقهی. علمی اقتصاد اسلامی، 20 (79)، 87-112.
    3. بادینی، حسن (1382). مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق. دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، (62)، 91-135
    4. باقری، محمود؛ فرخانی، هدایت و محمدی، اسماعیل (1382). تحلیل اقتصادی حقوق بانکی (مطالعۀ موردی تسهیلات سندیکایی). دانش حقوق مالیه، (9)، 41-55
    5. باقری، محمود؛ احمدی، علی و صادقی، محمد (1401). تحلیل پیدایش بانک در بازار تجاری ایران بر مبنای نظریه هزینه های معاملاتی. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 30 (101)، 393-419.

    Doi: 10.52547/Qjerp.30.101.395

    1. باقری، محمود و صحرانورد، غزاله (1400). راهکارهای امهال تسهیلات معوق بانکی؛ بررسی دستورالعمل نحوۀ امهال مطالبات مؤسسات اعتباری، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 12(23)، 18-36.       Doi: 22034/LAW.2021.42628.2753
    2. تقی‌زاده، ابراهیم (1396). استصناع و کاربرد آن در نظام بانکی با تاکید بر دستور العمل‌های 25/5/1390 شورای پول و اعتبار. دانش حقوق مدنی، 6 (1)، 11-18.
    3. جزایری، مینا (1383). عقد استصناع و استفاده از آن در نظام بانکی. بانک و اقتصاد، (52)، 29-33.
    4. خادمی کوشا، محمدعلی (1392). استصناع در توجیهی جدید. فقه، 20 (2)، 29-47.
    5. سیفی زیناب، غلامعلی و حسن‌زاده، منصوره (1388). استصناع در فقه و حقوق ایران. تحقیقات حقوقی، 12 (50)، 161-217.
    6. قاسمی، مجتبی و صدیقی صفایی، صبا (1400). تحلیل اقتصادی حقوق قراردادها با تکیه بر اقتصاد اطلاعات. حقوق خصوصی، 18 (2)، 541-560
    7. کاویانی، کوروش (1386). درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق. پژوهش حقوق و سیاست، 9 (23)، 62-102.
    8. کمیجانی، اکبر و نظرپور، محمدنقی (1387). چگونگی کاربرد عقد استصناع در قانون عملیات بانکی بدون ربا. پژوهشی اقتصاد اسلامی، 8 (30)، 69-97.
    9. موسویان، سیدعباس و بازوکار، احسان (1392). احکام و آثار فقهی حقوقی عقد استصناع. بورس اوراق بهادار، 6 (21) ، 5-32.
    10. نظرپور، محمدنقی (1390). کاربرد عقد استصناع در تخصیص منابع در عملیات بانکی. پژوهشکدۀ پولی و بانکی، (5)، 2-43
    11. نظرپور، محمدنقی و محمدی، مرتضی (1390). صحت یا فساد عقد استصناع دیدگاه فقهای امامیه، مذاهب اربعه و حقوق ایران. حقوق اسلامی، 8 (28)، 37-71.

    ب) منابع انگلیسی

    - Articles

    1. Zuhair Al-feel, Nada (2019). Manufacture Contract (ISTISNA’A), Concept, Importance & Risks. Humanities & Social Sciences Review, 7 (5), 1039-1052.
    2. Tamkin Borhan, Joni (2002): Istisna in Islamic Banking: Concept and Application. Jurnal Syariah, 10 (2), 99-108.
    3. Mordi, Charles N. O. (2010). The Link Between the Financial (Banking) Sector and the Real Economy; Central Bank of Nigeria. Economic and Financial Review, 48 (4), 7-30.
    4. Coase Ronald (1937). The Nature of Firms. Economia, 4 (16), 386-405.
Jurisprudence and Islamic Law
Volume 15, Issue 36
November 2025
Pages 83-109

Files

Share

How to cite

Statistics