Objective Criteria for Controlling the Fairness of Terms in Consumer Contracts and their Sanction: A Comparative Study in French and Iranian Law

Document Type : Research Paper

Author

Associate Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin

Abstract

In the French legal system, in order to control the fairness of the terms and judicial supervision of consumer contracts, two general categories of criteria have been identified and introduced to control them. The first one is  the Commercial Code, which governs all "commercial contracts" and forms part of a broader law on unfair competition law; it has historically been rooted in countering abuses’ by large retailers of their suppliers of goods. Second, in civil law, which seems to be influenced by the criteria for controlling the terms of consumer contracts in European law and governs the terms of contrats d’adhésion. That is, cases in which the "will" of one of the parties to the contract is not taken into account. In Iranian law, there is no objective criterion for recognizing the unfairness of conditions, and as a result, it has become difficult to control them. The law on e-commerce and the law on the implementation of the general policies of principle 44 of the Constitution are not helpful in this regard either, and the need to pay attention to this important issue is fully felt.

Keywords

Main Subjects


  1. الف) منابع فارسی

    - کتاب‌ها

    1. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، تعهدات، (تهران: نشر گنج دانش، چ 1، (۱۳۷۲).
    2. شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، ج 1، (تهران: نشر حقوقدان، چ 1، (۱۳۷۷).

    - مقاله‌ها

    1. امینی، منصور؛ عابدیان، میرحسین و کرمی، سکینه، «نحوه مقابله نظام‌های حقوقی با شروط ناعادلانه قراردادی و سکوت قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در ایران«، تحقیقات حقوقی، ش ۵۱ (۱۳۹۱).
    2. تقی‌زاده، ابراهیم و احمدی، افشین، «جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران با نگاهی به مادۀ ۴۶ قانون تجارت الکترونیکی»، پژوهش حقوق خصوصی، ش 10 (۱۳۹۴).
    3. عادل، مرتضی و شمس‌الهی، محسن، «شروط غیرمنصفانه در قراردادهای مصرف‌کننده«، پژوهش حقوق خصوصی، ش ۵۱ (۱۳۹۷).
    4. علاءالدینی، امیرعباس و شیری، مهرزاد، «قواعد حقوق رقابت در ایران و تحولات آن در پرتو سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی»، قضاوت، ش ۸۷ (۱۳۹۵).
    5. کاتوزیان، ناصر، «محدودیتهای آزادی قراردادی بر مبنای حمایت از مصرف کننده«، مطالعات حقوق خصوصی، ش ۸ (۱۳۸۷).
    6. کرمی، سکینه، «نظم عمومی؛ ابزاری برای کنترل قضایی شروط ناعادلانه»، حقوقی دادگستری، ش ۱۱ (۱۳۹۴).
    7. گروسی، علی‌اکبر و پیرهادی، محمدرضا، «تضمینات شروط غیرمنصفانه در قراردادهای الحاقی؛ با مطالعه در نظام حقوقی ایران و انگلستان»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، ش ۴ (۱۳۹۸).
    8. نبی‌زاده کبریا، قاسم، «مداخلۀ دولت در شروط غیرمنصفانه با تکیه بر تحلیل اقتصادی قراردادها»، دانش حقوق اقتصادی، ش ۱۸ (۱۳۹۹).

    ب) منابع فرانسوی

    - Books

    1. Bénabent, Alain, Droit Civil, Les Contrats Spéciaux Civils et Commerciaux (7th En., Montchrestien, 2001).
    2. Bihl, Luc, Le Droit Penal De La Consommation (Nathan 1989).
    3. Calais-Auloy, Jean & Temple, Henri, Droit De La Consommation (8th edn, Dalloz 2010).
    4. Collins, Hugh, Regulating Contracts, (Oxford: oxford University Press, 1999, Vol. 27, No. 2).
    5. De Lammerville, Diego, Réforme Du Droit Des Contrats Et Pratique Des Affaires (Dalloz 2015).
    6. Delesalle, Dimitri & Genty, Nicholas, Vers Un Controle Des Clauses Abusives Dans Les Contrats Entre Professionnels’ Petites Affiches (Dalloz 2011).
    7. Delesalle, Dimitri & Genty, Nicholas, Vers Un Controle Des Clauses Abusives Dans Les Contrats Entre Professionnels, Petites Affiches (Presses Universitaires De France 2011).
    8. Deshayes ; Olivier & Thomas and Genicon Yves & Laithier, Marie, Réforme Du Droit Des Contrats, Du Régime Générale Et De La Preuve Des Obligations (2nd edn, LexisNexis 2018).
    9. Malaurie-Vignal, Marie, Contrats Concurrence Consommation (2016).
    10. Mazeaud, Denis, "Loyaute´, Solidarite´, Fraternite´: La Nouvelle Devise Contractuelle?", L’avenir Du Droit, Mélanges En Hommage à François Terré (Dalloz ; 1999).
    11. PICOD, Y. & DAVO, H. Droit De La Consommation. (Paris: Armand Colin, 2005).
    12. Ranouil, Réonique, L’autonomie De La Volonté: Naissance et Evolution D’un Concept, Volume 12 De Serie Sciences Historiques, (Presses Universitaires De France, 1980).

     

    1. Raymond (G.), Droit De La Consommation, (Editions Du Juris Classeur, 2008).
    2. Ripert, Georges & René Roublot, Traite´De Droit Commercial, (Tome 1, vol, 18th Ed, by Louis Vogel, LDGJ, 2001).
    3. Terré, François; Simler, Philippe; Lequette, Yves, Droit Civil: Les Obligations, (11th Ed., Dalloz, 2013).
    4. Whish, Richard & David Bailey, Competition Law, (9th Ed., 2018).

    - Articles

    1. Chénedé, François, "Raymond Saleilles, Le Contrat D’adhésion", Revue Des Contrats 24, Part 1, (2012).
    2. Chantepie, Gael, “Le Déséquilibre Significatif Au Miroir De La Cour De Cassation” AJ Contrats D’affaires– Concurrence–Distribution, (2015).
    3. Lafaurie, Karl, “Clauses Abusives: L’articulation Du Dispositifs Du Code Civil Avec Les Textes Spéciaux”JCP Entreprises Et Affaires, no 145, no 2, (2017).
    4. Xavier Lagarde. "Questions Autour De L'article 1171 Du Code Civil". Recueil Dalloz, Dalloz, (2016).