حل چالش‌های عمده در دعاوی اسرار تجاری با رفع تزاحم دو حق؛ دادخواهی منصفانه وحفظ محرمانگی اطلاعات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشجوی دکتری گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران،

چکیده

< p>اجرای حقوق اسرار تجاری در محاکم همواره با چالش‌هایی همراه بوده که سه مورد از آن‌ها عمده است؛ «خطر از دست دادن دادرسی عادلانه از سوی مدعی‌علیه»، «خطر از دست دادن اسرار تجاری از جانب مدعی» و «دشواری کشف واقعیت از مجادلات و دفاعیات مطروحه از سوی دادگاه». این موارد در کنار هم به بروز معضل مهمی بنام «تزاحم حقوق یا تکالیف طرفین دعوا» منجر شده‌اند. به مناسبت ارائۀ لایحۀ پیشنهادی قوۀ قضائیه راجع به آیین دادرسی تجاری به مجلس شورای اسلامی و اختصاص مواد 48 و 64 از آن به حل این معضل، تلاش کردیم ضمن نقد مواد یادشده، نسبت به آن راهکار صحیحی ارائه نماییم. راهکاری که در مقالۀ حاضر بر مبنای قواعد اصولی فقه اسلامی و با تطبیق مقررات موجود در نظام‌های حقوقی پیشرفته همچون ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپا برای رفع تزاحم یادشده پیشنهاد شده است، «رفع موضوعی تزاحم» است که از راه‌های مختلف همچون بهره‌گیری از علم قاضی (دادرسی خصوصی)، استفاده از ظرفیت نهادهای قضاییِ «ارجاع به کارشناسی» یا «تأمین دلیل» و نیز مرحله‌بندی دادرسی (تجزیۀ دعاوی و رسیدگی اولیه به دعوای نقض سر تجاری پیش از دعوای اصلی)، امکان‌پذیر بوده و در بیشتر موارد با نظام قضایی کنونی ایران سازگار است.

کلیدواژه‌ها


  1. فارسی

    1. 1.      انصاری، مرتضی (1415ق)،کتاب المکاسب، قم: کنگره.
    2. 2.      خراسانی، محمدکاظم (1409ق)،کفایه الأصول، قم: آل البیت.
    3. 3.      خردمندی، سعید و موسوی، سید محمد (زمستان 1392)، «اجرای تزاحم در احکام حقوقی»،فصلنامة دانش انتظامی آذربایجان غربی، سال ششم، شمارۀ 21.
    4. 4.      رهبری، ابراهیم (1388)، حقوق اسرار تجاری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    5. 5.      شاکری، زهرا (تابستان 1394)، «خوانشی بر تحدید قلمرو حقوق اسرار تجاری؛ با نگاهی به دفاعیات خواندگان دعاوی نقض»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، دورۀ 18، شمارۀ 70.
    6. 6.      شمس، عبدلله (بهار 1389)،  ادلۀ اثبات دعوا، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دراک.
    7. 7.      شمس، عبدالله (1384)،آیین دادرسی مدنی، جلد 3، چاپ‌ چهارم، تهران: انتشارات دراک.
    8. 8.      شهبازی‌نیا، مرتضی و ملک‌نیا، پری(1395)،«محرمانگی در میانجیگری و تضمینات قانونی آن با بعد بین‌المللی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، سال پنجم، شمارۀ 16.
    9. 9.      کاتوزیان، ناصر (1384)،  اثبات و دلیل اثبات، جلد 2، چاپ دوم، تهران: انتشارات میزان.
    10. 10.  لایحۀ پیشنهادی «آیین دادرسی تجاری»؛ قابل دسترس از سایت مرکز پژوهش‌های مجلس (http://rc.majlis.ir/fa/legal_draft).
    11. 11.  نائینی، محمدحسین (1417ق)،فوائد الأصول، جلد 1، قم: انتشارات اسلامی.
    12. 12.  نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 40، قابل دسترس از http://lib.eshia.ir.
    13. 13.  نوری، محمدعلی و نخجوان، رضا (1382)، حقوق تجارت الکترونیکـی، تهـران: انتشـارات گنج دانش.

    ب) خارجی

    1. Bryan A. Garner, ed. (2000), Work-product rule, Black''s Law Dictionary (Abridged 7th. Ed.). St. Paul, Minn.: West Group. p. 1298.
    2. Directive (EU) 943/2016 of the European Parliament and of the Council of 8 June 2016 on the protection of undisclosed know-how andbusiness information (trade secrets) against their unlawful acquisition,use and disclosure, OJ L 1/157-18 (Trade Secrets Directive).
    3. Guide on Article 6 of the European Convention on Human Rights-Right to a fair trial(civil limb), aa:http://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_6_ENG.pdf (accessed 14 October 2016).
    4. H Ko¨hler & J Bornkamm, Commentary on the German Act against Unfair Competition, (34th edn, C.H.Beck Munich 2016) p. 1575, s 17, paras 4 ff.
    5. 18.  Halligan, R. Mark, (2009), "The Protection of Trade Secrets and the Internet", aa:http// rmarkhalligan.Com; last visited: 2009/08/ 06.
    6. JAMES WM. MOORE ET AL., MOORE''S FEDERAL PRACTICE § 33.71, (3d ed. 2006).
    7. K. Riley, Benjamin, (2008), "Three Pitfalls for Trade Secret Plaintiffs", Business Torts Journal, Trade Secrets Issue, Volume 15, Number 3, p.13-18.
    8. Patterson, susan & Grant, Seabolt, (2001), Essentials of alternative dispute resolution, second edition, Dallas, Texas, Pearson Publications Company.
    9. The European Convention For the protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, European Treaty series No.5,213 UNTS221, aa:https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf.
    10. Thomas Farkas and Peter Koch, (2016), "The disclosure – fair trial dilemma when enforcing trade secrets in civil court proceedings", Journal of Intellectual Property Law & Practice, 2016, Vol. 11, No. 12, p.901-909.
    11. 2018 Federal Rules of Civil Procedure, Rule 33 – Interrogatories to Parties (FED. R. CIV. P. 33(a)), aa: https://www. federalrulesofcivilprocedure.org/frcp/title-v-disclosures-and-discovery/rule-33-interrogatories-to-parties.