مبانی شکل‌گیری و استمرار اختلاف در قراردادهای اداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد

2 دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد نجف آباد

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

چکیده

مسئلۀ معاملات دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین شخص حقوق عمومی و اینکه دولت نیز همانند اشخاص حقوق خصوصی می‌تواند با دیگران وارد معامله شود تا تأسیسات عظیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیربنایی خود را با انعقاد قرارداد با پیمانکاران توسعه بخشد و به‌روزرسانی نماید، یکی از مهم‌ترین وظایف دولت در اَعمال تصدی‌گرایانه است. هدف این پژوهش مطالعۀ ضرورت اَعمال تصدی‌گرایانه و دوجانبۀ دولت، ازجمله قرارداد‌های اداری است که بروز اختلاف در مقدمات، انعقاد و اجرای آن قراردادها امری بدیهی به‌نظر می‌رسد. روش تحقیق بر اساس هدف، همانا کاربردی محسوب می‌شود و از نظر ماهیت و نحوۀ گردآوری مطالب و داده‌ها تابع روش توصیفی غیرآزمایشی قرار گرفته است. لذا جامعۀ آماری، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری خاصی نداشت و اغلب در محیط کتابخانه‌ای و با استفاده از ابزار فیش‌برداری صورت پذیرفت و در نگرش خویش، تابع شیوۀ توصیفی- تحلیلی و در پی تحلیل محتوا بود. اساس یافته‌های تحقیق با توجه به حاکمیتی که دولت دارد، در روابط حقوقی، اصل بر اعمال و تصمیمات یک‌جانبه یعنی ایقاع استوار است. به این ترتیب، مقامات اداری و اجرایی در حدود وظایف و صلاحیت‌های خود تصمیماتی می‌گیرند که اصولاً نیازی به توافق با اشخاص نیست و برای افراد ایجاد حق یا تکلیف می‌نماید. از این رهگذر احتمالاً اختلاف‌هایی میان طرفین قرارداد ظهور و بروز می‌نماید؛ بنابراین، شناسایی علل و منشأ بروز این اختلاف‌ها در قراردادهای اداری به‌منظور کاستن از تعداد آن‌ها و نیز شیوه‌ای مفید برای حذف این اختلاف‌ها پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. ادیبی، محمدرضا (1394)، تحلیل حقوقی فسخ و آثار آن در قراردادهای دولتی، چاپ اول، تهران: نشر جاودانه، جنگل.
  2. اسماعیلی هریسی، ابراهیم (1394)، مبانی حقوق پیمان ، چاپ چهاردهم، تهران: نشر جاودانه، جنگل.
  3. امامی، محمد (1387)، حقوق مالی ،چاپ دوم، تهران: انتشارات میزان.
  4. امامی، محمد و استوار سنگری، کورش (1392)، حقوق اداری، جلد 1، تهران: نشر میزان.
  5. باقرزاده، حمید (1395)، حقوق مناقصات، جلد 1، تهران: نشر میزان.
  6. ثمری‌ها، مصطفی (1392)، نکات کلیدی شرایط عمومی پیمان به همراه مباحث: تاخیرات و تعدیل، چاپ اول، تهران: نشر جاودان خرد.
  7. حسینی، سید اسماعیل (1390)،  اصول حاکم بر قراردادهای دولتی (مباحث علمی- کاربردی)، چاپ چهارم، تهران: نشر بهنامی.
  8. حقدوست، علیرضا (1393)، شرحی بر محاسبۀ تأخیرات پیمانکاران (طبق شرایط عمومی پیمان)، چاپ دوم، تهران: نشر فدک ایساتیس.
  9. رستمی، ولی (1395)، مالیه عمومی: با نگرش حقوقی، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
  10. ستوده تهرانی، حسن (1392)، حقوق تجارت، جلد اول، تهران: انتشارات دادگستر.
  11. شمعی، محمد (1395)، حقوق قراردادهای اداری، چاپ سوم، تهران: انتشارات جنگل.
  12. طباطبایی موتمنی، منوچهر (1395)، حقوق اداری، چاپ بیستم، تهران: نشر سمت.
  13. قره‌داغی، علی (1387)، سلسله مباحث قانون برگزاری مناقصات، چاپ اول، تهران: انتشارات مربع آبی.
  14. کاتوزیان، ناصر (1395)، قواعد عمومی قراردادها، جلد 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  15. منتی‌نژاد، صادق (1388)، مجموعۀ محشای حقوقی، قانونی و مالی قانون محاسبات عمومی، چاپ اول، تهران: انتشارات دیوان محاسبات کشور.
  16. هداوند، مهدی (1396)، «حقوق اداری تطبیقی»، جلد 1، چاپ ششم، تهران: نشر سمت.
  17. امیدیان، محمدرضا (1387)، « ارزیابی کیفی مناقصه‌گران، قبل یا بعد از فراخوان مناقصه؟»، روزنامۀ مناقصه- مزایده، شمارۀ 170.
  18. بنایی اسکویی ، مجید (1392)، «تعدیل قرارداد در صورت حدوث تعذر مالی»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 4 شمارۀ 1.
  19. رضایی‌زاده، محمدجواد و کاظمی، داود (پاییز و زمستان 1391)، «بازشناسی نظریۀ خدمات عمومی و اصول حاکم بر آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ فقه و حقوق اسلامی، شمارۀ 5.
  20. سلیم، هادی (پاییز و زمستان 1387)، « قراردادهای دولتی و ویژگی‌های نظام‌های حقوقی دوگانه‌گرا»، دوفصلنامۀ حقوق و سیاست، شمارۀ 25.
  21. ویژه، محمد‌رضا و تنگستانی، محمدقاسم (1393)، «حق فسخ و انفساخ قراردادهای پیمانکاری دولتی (تحلیل موردی مقررات شرایط عمومی پیمان)»، فصلنامۀ حقوق، شمارۀ 1.